Data publikacji:
Buk - pielęgnacja, odmiany, wymagania, jaka ziemia?
Buk (łac. Fagus) to drzewo wchodzące w skład rodziny bukowatych, która zazwyczaj ograniczona jest do 10 lub 11 gatunków, rosnących w lasach półkuli północnej. Buki spotyka się zarówno w Europie, Ameryce Północnej, jak i w Azji. W Polsce, w naturze natrafimy przede wszystkim na buki zwyczajne oraz buki wschodnie. Gatunek jest niezwykle ceniony ze względu na swoje wysokiej jakości drewno, wygląd oraz osiąganą wysokość i dużą średnicę pnia.
Buk – wygląd
Najczęściej spotykane w naszych warunkach klimatycznych buki zwyczajne i wschodnie mogą osiągnąć w optymalnych warunkach od 40 do 50 metrów wysokości, po czym co roku narasta tylko w obrębie pnia. Inne gatunki oraz odmiany karłowate będą znacznie niższe. Korona drzewa jest bardzo rozłożysta i szeroka, dlatego należy to koniecznie wziąć pod uwagę podczas sadzenia drzewa w ogrodzie lub na działce. Na szczęście w sklepach ogrodniczych znajdziemy bogaty wybór buków, które będą czuły się dobrze także na dość ograniczonej przestrzeni. Buk rośnie dość powoli, ale jest drzewem, którego urokiem będą cieszyć kolejne pokolenie. Buk zwyczajny dożywa nawet do 350 lat, choć w różnych częściach Europy znajdziemy też znacznie starsze osobniki rosnące nawet przez 500 lat.
Buki mają charakterystyczną gładką (niezależnie od wieku) i jasną korę w kolorze szarym, mogącą stanowić interesujący akcent ozdobny w wielu ogrodach. Prezentuje się ona interesująco zwłaszcza w przypadku dużych i sędziwych osobników.
Liście dojrzałego buka mają od 6 do maksymalnie 16 centymetrów długości, odznaczają się jajowatym lub eliptycznym kształtem, intensywną barwą i lekkim połyskiem. Jesienią zmieniają barwę i pozostają na gałęziach przez długi czas, co może być plusem dla wielu właścicieli ogrodów. Młode listki buka pokryte są cienkimi włoskami. Rozłożysta korona drzewa jest lubiane przez różne gatunki ptaków oraz małych ssaków.
Buk – kwitnienie
Buk kwietnie wiosną, w kwietniu oraz maju. Kwiaty męskie zwisają na długich osadkach, podczas gdy kwiatostany żeńskie otoczone są drewniejącą z czasem okrywą. Buki owocują najczęściej co 5-8 lat, najwcześniej w wieku ok. 40-50 lat, najczęściej kwiatów należy oczekiwać w wieku 60-80 lat. Owoce, przyjmują formę wspominanych już orzeszków (tzw. buczyna) od długości do 1 do 2 centymetrów. spadają na ziemię jesienią.
Poza zwierzętami buczynę ze smakiem spożywają także ludzie (po uprzednim uprażeniu). Co więcej, orzeszki można je również zmielić na mąkę lub wycisnąć otrzymując olej. W podobny sposób wykorzystuje się też liście, które są dodatkiem do sałatek, poza tym przygotujemy z nich też napar o właściwościach przeciwzapalnych i odkażających.
Jak pielęgnować buk i jakie ma wymagania?
Ze względu na naturalne występowanie w naszym klimacie, buki świetnie radzą sobie w polskich warunkach i nie wymagają szczególnej opieki, takiej jak dodatkowe podlewanie oraz stosowanie zabiegów ochronnych. Przed posadzeniem dowolnego gatunku buka musimy jednak wziąć pod uwagę kilka ważnych kwestii związanych z jego upodobaniami.
Środowisko życia buka
Buki najlepiej czują się na nizinach, choć występują one także na wyżynach i w górach (wiele zależy tu od jakości gleby i średniej temperatury). W Polsce maksymalnie będzie to nieco ponad 1000 metrów. W takich warunkach drzewo nie osiąga jednak swoich pełnych rozmiarów. Buk preferuje klimat umiarkowany, z śnieżnymi zimami oraz ciepłymi i deszczowym sezonem letnim. Niektóre odmiany naturalnie nie występujące w Polsce mogą mieć jednak problemy zwłaszcza z wiosennymi przymrozkami, kiedy zaczynają już wypuszczać pierwsze liście. Buki nie muszą rosnąć na w pełni nasłonecznionych stanowiskach. Młode osobniki bez problemu rosną w cieniu innych drzew.
Buk, jaka ziemia?
Ze względu na duże rozmiary, większość odmian buka preferuje żyzną, wilgotną i dobrze napowietrzoną ziemię. Drzewo nie jest jednak wybredne jeżeli chodzi o poziom kwasowości gleby, radząc sobie zarówno na silnie kwaśnym, jak i zasadowym gruncie (choć najczęściej preferuje ten drugi). Warto aczkolwiek pamiętać, że zwykłe buki nie przyjmą się na płytkich i piaszczystych glebach, w tym wypadku sadzimy mniejsze odmiany drzewa.
Jak przesadzać buk?
Specjaliści radzą, by buki przesadzać wczesną wiosną. Wykopujemy je wraz z dużą bryłą korzeniową. Po zabiegu drzew regularnie podlewamy, szczególnie w suchych okresach roku.
Buk – najpopularniejsze odmiany
W sklepach ogrodniczych oraz szkółkach znajdziemy wiele gatunków buków. W Polsce najczęściej wybieramy różnego rodzaju odmiany buka zwyczajnego. Dzięki zabiegom hodowców osiągają one bardzo rozmaite kształty oraz wysokość, przy zachowaniu wszystkich poszukiwanych przez konsumentów cech. Niektóre posiadają też kolorowe liście o bardziej interesujących kształtach i budowie.
Wśród popularnych odmian możemy wyróżnić między innymi:
Buk zwyczajny Purple Fountain – niskie drzewa (do ok. 5 metrów) z purpurowymi i zwisającymi liśćmi. Idealna do sadzenia na mniejszych działkach i ogrodach.
Buk zwyczajny Atropunicea / Purpurea – wysoka i ozdobna odmiana odznaczająca się purpurowymi liśćmi i zaokrągloną koroną. Świetnie sprawdza się w dużych ogrodach.
Buk zwyczajny Aspleniifolia – duża odmiana z zielonymi liśćmi osiągająca do 25 metrów wysokości. Charakteryzuje się zwiększoną odpornością na wysokie temperatury i brak wody.
Buk zwyczajny Dawyck i Dawyck Gold – kolumnowe odmiany buka wyrastająca do 15 metrów wysokości, używane przy tworzeniu żywopłotów. Wariant „Gold” posiada żółte liście, dlatego też zalecany jest do sadzenia w dobrze nasłonecznionych miejscach.
Polecamy:
Jaki odpływ liniowy wybrać? Na co zwrócić uwagę?
2024-10-10
Malowanie boazerii. Jak i czym malować boazerię?
2024-10-07
Białe kuchnie z połyskiem – skorzystaj z naszych inspiracji
2024-10-03
Dekoracyjne AGD – jak wybrać eleganckie urządzenia do twojej kuchni?
2024-09-30
Ukryj swój okap w szafce – największe zalety okapów do zabudowy
2024-09-26
3 sytuacje, w których okap okrągły sprawdzi się idealnie w twojej kuchni
2024-09-23
Autor: Michał Kułakowski