Data publikacji: Piątek, 01.12.2023

Gwiazda betlejemska – pielęgnacja i hodowla w domu

Gwiazdy betlejemskie, albo inaczej poinsecje, to niezwykle popularne doniczkowe rośliny ozdobne, nieodmiennie kojarzone z okresem bożonarodzeniowym. Są one stałym elementem dekoracji świątecznych na całym świecie, a moda na nie przywędrowała do Polski już dość dawno. Gatunek czuje się względnie dobrze w mieszkaniach i domach, a odpowiednio pielęgnowany może cieszyć oko przez cały roku. Radzimy więc, na co zwracać uwagę podczas jego hodowli i jakich błędów unikać.

Hodowla gwiazdy betlejemskiej

Gwiazda betlejemska – podstawowe informacje
Gwiazda betlejemska – wygląd i najważniejsze cechy
Jak hodować gwiazdę betlejemską?
Przesadzanie i rozmnażanie gwiazdy betlejemskiej

Gwiazda betlejemska – podstawowe informacje

Poprawna naukowa nazwa gwiazdy betlejemskiej to wilczomlecz nadobny lub piękny. Jest to gatunek krzewu z rodziny wilczomleczowatych, w której znajdziemy ponad sześć tysięcy gatunków roślin. Poinsecja to roślina egzotyczna, która w XIX wieku została odkryta i sklasyfikowana w Meksyku i Gwatemali. Ze względu na rzucające się w oczy kolory i wygląd, została szybko sprowadzona do USA, gdzie przyjęła się jako doniczkowa roślina ozdobna.

W XX wieku gwiazda betlejemska znalazła też odbiorców w Europie i Azji. Za sprawą amerykańskiej popkultury i tradycji poinsecja stała się też globalnie kojarzona ze świętami Bożego Narodzenia. Ze względu na rosnącą popularność krzewu ogrodnicy zajęli się intensywnie tworzeniem odmian, które były bardziej odporne na umiarkowany i chłodny klimat, a także nie obumierały w ogrzewanych pomieszczeniach. W sumie w sklepach na całym świecie znajdziemy około 100 rodzajów doniczkowych, różniących się wyglądem oraz rozmiarami.

Gwiazda betlejemska – wygląd i najważniejsze cechy

W środowisku naturalnym gwiazdy betlejemskie przyjmują postać rozłożystego krzewu, dorastającego nawet do 3 metrów wysokości. Łodygi rośliny z czasem drewnieją, a ich kora przyjmuje szary lub brązowy kolor. Zupełnie inaczej wyglądają powszechnie znane gatunki doniczkowe. Posiadają one maksymalnie kilka pędów i osiągają od 20 do 50 centymetrów wysokości.

Największym atutem ozdobnym i jej znakiem rozpoznawczym są jej liście, osiągające nawet kilkanaście centymetrów długości. Przyjmują one lancetowato-eliptyczny kształt z ostrym czubkiem i dzielą się na dwa rodzaje. Zwykłe liście mają ciemnozieloną barwę, podczas gdy liście podkwiatostanowe przyjmują intensywny czerwony kolor. Układają się one w przypominającą gwiazdę rozetę, która okala niewielkie kwiatostany. Ze względu na to bardzo wiele osób myli liście z płatkami kwiatów.

Gwiazda betlejemska jest rośliną wieloletnią, ale to, czy zakwitnie każdego sezonu, zależy od warunków, w jakich się rozwija.

Uwaga! Należy pamiętać, że gwiazda betlejemska jest rośliną trującą. Szkodliwy jest zarówno sok wypływający po skaleczeniu łodyg, jak i same liście, których spożycie może być groźne szczególnie dla zwierząt domowych.

Jak hodować gwiazdę betlejemską?

Optymalne warunki hodowli gwiazdy betlejemskiej

Chociaż w sklepach sprzedawane są jedynie rośliny należące do rodzajów przystosowanych do rozwoju w mieszkaniach, nie oznacza to, że gwiazda betlejemska będzie rozwijała się w każdych możliwych warunkach. Poinsecje nie znoszą niskich temperatur i mrozu, są również bardzo wrażliwe na przeciągi i chłodny wiatr. Nie ustawiamy więc ich w pobliżu drzwi, a w trakcie wietrzenia przenosimy w inne, bezpieczne miejsce. Specjaliści radzą też, by po zakupie w chłodniejsze dni roślina była odpowiednio chroniona podczas transportu, np. pod postacią szczelnego opatulenia papierem.

W mieszkaniach i domach gwiazda betlejemska najlepiej czuje się na ciepłych i dobrze nasłonecznionych stanowiskach. Warto jednak pamiętać o tym, że choć lubi ona światło, to dość szybko zaszkodzi jej całodzienna ekspozycja na promienie słońca (np. na parapecie od południowej strony budynku). Stanowi to jednak mniejszy problem w sezonie jesienno-zimowym. Rośliny nie ustawiamy też bezpośrednio w towarzystwie kaloryferów i grzejników. Optymalna temperatura dla jej rozwoju to 18–21 stopni Celsjusza.

Jaka ziemia dla gwiazdy betlejemskiej?

Gwiazda betlejemska preferuje wilgotną torfową ziemię, pełną składników odżywczych. Stosując podłoże innego typu, możemy jej poważnie zaszkodzić bez odpowiedniego nawożenia.

Kiedy i jak podlewać gwiazdę betlejemską?

Chociaż gwiazda betlejemska lubi wilgotne środowisko, należy podkreślić, że niezwykle częstym błędem początkujących hodowców jest jej nadmierne podlewanie. Zbyt duża ilość wody prowadzi do gnicia ziemi i rozwoju grzybów atakujących roślinę, którą potem bardzo trudno uratować.

Do podlewania używamy zwykłej wody z kranu. Powinna być ona jednak odstała, a jej temperatura musi odpowiadać temperaturze pomieszczenia.

Eksperci radzą, by przedstawicieli gatunku regularnie podlewać w odstępie od dwóch dni do nawet jednego tygodnia, dostarczając im tylko umiarkowanej ilości wody. Wiele zależy tu oczywiście od warunków w pomieszczeniu. W razie wątpliwość warto codziennie sprawdzać poziom wysuszenia gleby. Jeżeli jej wierzchnia warstwa (do poziomu około 2 centymetrów) jest pozbawiona wilgoci, możemy zwiększyć częstotliwość podlewania. W przypadku bardzo suchych mieszkań, zwłaszcza w okresie zimowym, nie zaszkodzi też rozpylać wokół rośliny lekką wodną mgiełkę.

Należy też pamiętać o tym, że kiedy poinsecje przekwita, przechodzi w naturalny okres spoczynku. W tym czasie ograniczamy ilość podawanej jej wody. W samym okresie kwitnienia ogrodnicy radzą, by do wody dodać nawóz dla kwitnących roślin.

Wodę do doniczki wlewamy od góry, czekając, aż znajdzie się na jej dnie i pojawi się ona na tacce. Nadmiar płynu należy zawsze odlać, w przeciwnym razie narażamy roślinę na niebezpieczeństwo, zwiększając ryzyko rozpoczęcia procesu gnilnego systemu korzeniowego.

Pierwszym sygnałem wskazującym na nadmierne lub niedostateczne podlewanie gwiazdy betlejemskiej są zżółknięte i opadające liście. W zależności od stanu gleby powinniśmy natychmiast podjąć odpowiednie kroki zaradcze.

Przesadzanie i rozmnażanie gwiazdy betlejemskiej

Zaleca się, by gwiazdę betlejemską przesadzać raz do roku do większej doniczki, a starsze i wolniej rosnące egzemplarze w odstępie kilku lat. Proces należy przeprowadzać w okresie spoczynku rośliny, po jej przekwitnięciu.

W warunkach domowych gwiazda betlejemska nie będzie wydawała nasion. Rozmnażanie rośliny przeprowadzamy więc tylko z odrostów. Po przycięciu sadzonkę trzymamy przez kilka minut w wodzie, a następnie sadzimy do małego pojemnika z ziemią. Czynności te najlepiej wykonywać w rękawicach, ze względu na trujący sok. Sadzonka ukorzeni się w kilka tygodni. W tym czasie musi przebywać w ciepłej i wilgotnej atmosferze, małą doniczkę należy więc przykryć przezroczystym materiałem, np. folią lub plastikową osłonką, i ustawić w dobrze nasłonecznionym miejscu.

Zdjęcie: Envato Elements