Data publikacji:
Irys – pielęgnacja, odmiany, wymagania, jaka ziemia
Irysy (kosaćce) bardzo łatwo się krzyżują. Dlatego wciąż powstają nowe odmiany. Może to właśnie dlatego kwiaty te zachwycają ciągle kolorami. Niektóre z nich ledwo sięgają nad ziemię. Inne dorastają do 1,5 metra! Irys – pielęgnacja, odmiany, wymagania, jaka ziemia.
Irys – odmiany. Ile tysięcy różnych może zakwitnąć w twoim ogrodzie?
Wyróżnia się wśród nich ponad 200 gatunków i dziesiątki tysięcy odmian. Irysy, inaczej znane jako kosaćce, łatwo się krzyżują, więc nawet w swoim ogrodzie możesz być świadkiem powstania nowej odmiany. Z tego względu, że mnożą się praktycznie na pęczki, systematyka i podział kosaćców jest dość złożony. Skupimy się zatem na kilku najważniejszych gatunkach, jakie najczęściej uprawia się w Polsce. Są to:
- irysy kłączowe: bródkowe i bezbródkowe;
- kosaćce bródkowe to m.in. karłowe, typowo karłowe, pośrednie, rabatowe, wysokie o miniaturowych kwiatach, wysokie;
- kosaćce bezbródkowe to m.in. kalifornijskie, luizjana, nadwodne, syberyjskie, spuria i inne;
- irysy cebulowe to m.in. miecznik, irysek, juno, gynandiris.
Poniżej omawiamy niektóre z nich.
Irys bródkowy
Najlepiej czuje się na słonecznym, ciepłym miejscu w mocno przepuszczalnej glebie. Dobrze rośnie na glebach obojętnych lub słabo alkalicznych. Kwitnie wiosną i wczesnym latem. Jest odporny na mróz i nie wymaga szczególnej opieki.
Irys syberyjski
Odporny na mróz. Zasadź go na brzegu sadzawki albo na rabacie wodnej. Pamiętaj jednak, aby było to stanowisko słoneczne, a odczyn wilgotnych gleb by był obojętny. Kłącza irysa syberyjskiego posadź późnym latem, a nawet jesienią.
Irys holenderski
Jego inna nazwa to miecznik holenderski. Jest bardzo prosty w uprawie i zachwyci twoje oczy już w czerwcu, zakwitając na niebiesko, żółto i biało albo przybierając kolor purpury. Wymaga stanowisk słonecznych i osłoniętych od wiatru. Dorasta do 60 cm wysokości.
Irysy bezbródkowe
Mało popularne w Polsce. Irysy luizjany, będące mieszańcami wielu różnych gatunków, wyróżniają się płaskimi kwiatami. Irys fałszywy (Iris spuria) to kwiat o rozchylonych górnych płatkach, który kwitnie w lipcu. Irysy japońskie świetnie sprawdzają się nad oczkami wodnymi
Irys – kwitnienie. Jakie kwiaty ma irys?
Wszystkie irysy tworzą kwiaty złożone z sześciu płatków. Trzy z nich skierowane są w górę. U niektórych gatunków stykają się ze sobą, tworząc tzw. kopułę. Trzy pozostałe – odchylone są w dół i służą wabieniu owadów. Dlatego często widnieją na nich wyraźne kropki lub paski. Rekordowe wielkości kwiatów można podziwiać u odmian irysów kłączowych – zdarzają się kwiaty o nawet 20-centymetrowej średnicy.
Irys – wymagania i pielęgnacja
Irysy – uprawa – to nic trudnego! Ale w zależności od gatunku preferencje kosaćców mogą być różne. Dlatego najlepiej jest zapoznać się z wymaganiami konkretnej rośliny, tej, którą chcesz mieć w swoim ogrodzie.
Większość uprawianych w Polsce irysów dobrze się czuje na stanowiskach słonecznych i ciepłych oraz w dość żyznej i niezbyt wilgotnej glebie o obojętnym odczynie pH (irysy bródkowe, kosaćce żyłkowane).
Irysy trudno rosną i dużo chorują na glebach podmokłych. Jeśli więc zastanawia cię zagadnienie „irys – jaka ziemia?”, to wiedz, że musisz zapewnić roślinie dobry drenaż podłoża. Gleba nie może być jednak całkiem piaszczysta. W takich warunkach kwiat zupełnie sobie nie poradzi.
Ale… uwaga! Zupełnie innych warunków oczekują kosaćce pochodzące z terenów podmokłych, czyli przykładowo irysy żółte, irysy syberyjskie oraz irysy mieczolistne. Tu niedostateczna wilgotność podłoża uniemożliwia prawidłowy rozwój oraz kwitnienie! Dajmy na to irys syberyjski oraz irys żółty – te dwa wymagają kwaśnego odczynu gleby i dobrze rosną nawet w półcieniu. Co z tego wynika? To rośliny idealne do obsadzania oczek wodnych i terenów podmokłych.
Irys – przesadzanie. Kiedy przesadzać irysy?
Co trzy albo cztery lata kosaćce bródkowe wymagają przesadzania. Jeśli zrobisz to prawidłowo, kwiaty zyskają nową energię do wzrostu i kwitnienia. Dlaczego należy przesadzać irysy co trzy albo co cztery lata? Po roku z pojedynczego kłącza, po obu stronach wachlarza liści, wyrastają co najmniej dwa kłącza boczne (czasami nawet do tego rośnie kilka mniejszych). Karpa powiększa się. Środkowe – najstarsze – części zanikają. Zamierają stopniowo. Kiedy nadchodzi czas na przesadzanie irysów? Kiedy pojawiające się w maju i czerwcu kwiaty stają się mniej okazałe. Najlepszy termin to sierpień i dwa tygodnie po kwitnieniu.
Jak przesadzać irysy? Jak sadzić irysy?
Karpę wykop i otrząśnij z ziemi. Z brzeżnej części karpy oddziel zdrowe, silne kłącza z jednym wachlarzem liści. Zabieg wykonaj za pomocą ostrego noża w taki sposób, aby miejsce cięcia było jak najmniejsze. Korzenie skróć do 20 cm. Liście przytnij do połowy.
Dzielenie i przesadzanie przeprowadź w sierpniu. Jeśli opóźnisz ten zabieg, ryzykujesz, że kosaćce nie będą kwitły w następnym roku.
Przed posadzeniem młodych roślin przekop glebę i zasil ją mieszanką nawozów mineralnych. Kłącza ułóż poziomo, tuż pod powierzchnią gleby, i całkowicie przykryj cienką warstwą podłoża. Sadź irysy co 40–60 cm.
Irys pielęgnacja – na czym polega pielęgnacja irysów?
Pielęgnacja kosaćców to stałe usuwanie przekwitłych kwiatów i łodyg oraz niedopuszczanie do zawiązywania się nasion. Jesienią nie ścinaj zdrowych liści. Usuń je po zwiędnięciu – w zimie lub wiosną. Rośliny starannie odchwaszczaj i zasilaj nawozami mineralnymi już wczesną wiosną.
Polecamy:
Jaki wałek do farby ceramicznej wybrać?
2024-04-25
Jaki zawór do zmywarki wybrać?
2024-04-22
Przystawna, składana, wielopozycyjna... Sprawdź, jaką drabinę aluminiową wybrać
2024-04-22
Ile farby na 100 m2 dachu jest potrzebne?
2024-04-18
Jaki kabel do termostatu pokojowego?
2024-04-15
Jaki kabel od skrzynki do domu?
2024-04-11