Data publikacji:

Ręczny młynek do kawy – jaki wybrać?

Podstawą parzenia doskonałej kawy wbrew pozorom nie jest sam ekspres. Dużo większe znaczenie ma sposób mielenia kawy. Jak wydobyć z ziaren kawy maksimum smaku i aromatu? Co ma największe znaczenie w przypadku młynka ręcznego? Czym różni się drogi młynek do kawy od tego budżetowego? Wyjaśniamy, jak wybrać dobry młynek do kawy.
Coffee beans roasted in a manual coffee grinder

Jaki młynek do kawy wybrać?

Młynek do kawy to zdecydowanie najważniejsze narzędzie w arsenale domowego baristy. Wbrew pozorom nie jest to ekspres ciśnieniowy, zwłaszcza ten automatyczny. Dobrej jakości napar zaparzysz już za pomocą plastikowego dripa za około 30 zł czy włoskiej kawiarki za podobną cenę. To, co sprawia, że udaje się wydobyć z kawy maksimum smaku i aromatu, jest świeże zmielenie ziaren przed parzeniem. Dobry młynek do kawy to inwestycja, którą docenisz bardzo szybko.
Nie musi to być jednak młynek elektryczny. Choć wysokiej jakości elektryczny młynek do kawy ułatwia zadanie i przyspiesza proces, równie dobrze sprawdzi się ręczny młynek. Modele ręczne są bardzo cenione przez miłośników kawy, a za ich wyborem wcale nie przemawia niższa cena. Dość powiedzieć, że ceny topowych ręcznych młynków do kawy przekraczają 1000 zł, a na przyzwoitej jakości model trzeba wydać przynajmniej 100 zł.
Powodem, dla którego miłośnicy dobrego naparu wybierają młynek ręczny, jest swego rodzaju rytuał parzenia kawy. Własnoręczne zmielenie ziaren ma pewien urok, podobnie jak parzenie kawy metodami przelewowymi. Dodatkowo ręczne młynki do kawy nie zajmują wiele miejsca, pozwalają na łatwą zmianę rodzaju ziaren i są łatwe w transporcie. Najważniejszą cechą młynka do kawy, nie tylko ręcznego, jest natomiast obecność żaren. Popularne młynki elektryczne udarowe z ostrzami, działające nieco jak blender, mielą kawę bardzo nierównomiernie.

Żarna stalowe czy ceramiczne – jaki młynek ręczny do kawy?

Dobry młynek do kawy wyposażony jest w żarna – to absolutna podstawa, o której wie każdy miłośnik kawy. Dlaczego jednak jest to tak ważne? Powodem jest oczywiście sposób, w jaki mielone są ziarna kawy. Wirujące ostrza, stosowane w tanich młynkach elektrycznych, tworzą bardzo dużą ilość pyłu kawowego, który nadaje naparowi cierpki i gorzki smak. Regulacja grubości mielenia ogranicza się wyłącznie do czasu mielenia, a zatem jest trudna. Dodatkowo tego rodzaju młynki mocno nagrzewają kawę, a zatem uwalniają aromat przedwcześnie.
Aby uzyskać głęboki, bogaty i wielowymiarowy ekstrakt, trzeba zmielić kawę równomiernie i precyzyjnie. W dobrych młynkach do kawy, zarówno ręcznych, jak i elektrycznych, odpowiadają za to żarna. Elementy te rozcierają ziarna kawy, a zmielona kawa trafia do zbiorniczka. Żarna wykonane są najczęściej z ceramiki lub stali. Żarna ceramiczne są tańsze i mniej ostre, a zatem kawa nie jest cięta tak precyzyjnie, jak w przypadku żaren metalowych. Powoduje to większą ilość pyłu kawowego, czyli niepożądanego efektu mielenia. Z drugiej jednak strony ceramiczne żarna nagrzewają się mniej od stalowych, a zatem nie prowadzą do ucieczki aromatu.
Ma to jednak znaczenie wyłącznie w intensywnie użytkowanych młynkach elektrycznych, np. w ekspresie używanym w firmie. Dobre ręczne młynki do kawy niemal zawsze wyposażane są w ostre żarna stalowe, gwarantujące najwyższą jakość mielenia. Nie oznacza to jednak, że egzemplarze z żarnami ceramicznymi są złe – na początek wystarczą.

Stabilność żaren, czyli podstawa dobrego młynka do kawy

Cechą, która ma większe znaczenie od materiału wykonania żaren, jest ich stabilność. Ruchome żarno powinno być osadzone w taki sposób, aby szczelina pomiędzy nim a żarnem nieruchomym była na całym obwodzie taka sama. Obrotowe żarno nie powinno także przemieszczać się pod wpływem mielenia ani nie zmieniać grubości mielenia. W niedrogich młynkach do kawy sporym problemem jest rozkalibrowanie żaren, przez co do zmielonej kawy dostają się grubsze ziarenka.
Ma to znaczenie o tyle, że do uzyskania równego i bogatego smaku ważne jest równomierne zaparzenie wszystkich drobin zmielonej kawy. Jeśli będą one różnego rozmiaru, część z nich będzie przeparzona i gorzka, a część nie zdoła się zaparzyć i nie odda aromatu. Przed zakupem młynka upewnij się, jaki jest sposób stabilizacji żaren.

Regulacja grubości mielenia

Kolejnym ważnym parametrem ręcznego młynka do kawy jest regulacja grubości mielenia. Najlepiej sprawdza się regulacja stopniowa, oznaczona kropkami lub liczbami. Dzięki niej uzyskasz powtarzalność grubości przemiału i łatwo dostosujesz do metod parzenia. Warto bowiem pamiętać, że grubość mielenia ziaren dobierana jest do konkretnych technik parzenia i np. do espresso kawa mielona jest znacznie drobniej niż do metod przelewowych, np. aeropressu czy dripa. Niekiedy musi mieć więc konsystencję pudru, innym razem konsystencję piasku, a czasem wręcz grubszych kryształków soli.
Wadą niedrogich ręcznych młynków do kawy jest to, że regulację grubości mielenie uzyskuje się poprzez siłę dokręcenia śrubki dociskającej żarna do siebie. Czasem śrubka ta musi być okręcana przy każdorazowym dosypywaniu ziaren kawy. Regulowanie tym sposobem stopnia przemiału jest bardzo trudne, a o uzyskaniu powtarzalności nie ma co marzyć.

Szybkość mielenia kawy młynkiem ręcznym

Rzeczą, o której łatwo zapomnieć podczas wyboru ręcznego młynka do kawy, jest wygoda i szybkość mielenia. O tę pierwszą dba wygodna i odpowiednio długa rączka młynka. Czasem jej oś poprowadzona jest poziomo, dzięki czemu można wygodnie kręcić korbką opierając młynek o blat. Najczęściej spotykanym rozwiązaniem jest jednak składana rączka osadzona bezpośrednio na wałku żaren.
Najważniejszą cechą młynków, która bezpośrednio wpływa na wygodę użytkowania, jest natomiast wielkość żaren. Przekłada się to bezpośrednio na szybkość mielenia. Niedrogie młynki ręczne, nawet jeśli pozwalają uzyskać dobrej jakości przemiał, to wymagają nawet 600 obrotów do zmielenia porcji kawy. Wymaga to nie tylko czasu, ale i sporej krzepy. W przypadku najlepszych młynków ręcznych wystarczy już kilkadziesiąt obrotów korbką. Wpływ na to ma oczywiście stopień grubości mielenia, jednak zależność pomiędzy wielkością żaren a szybkością mielenia jest oczywista.
Zdjęcie: Envato Elements
Autor: Szymon Sonik