Data publikacji:
Jesion - pielęgnacja, odmiany, wymagania, jaka ziemia?
Jesion (łac. Fraxinus) to rodzaj drzew i krzewów wchodzących w skład rodziny oliwkowatych, którego przedstawiciele występują powszechnie na północnej półkuli, preferując strefy klimatu umiarkowanego. Jesiony znajdziemy w całej Europie, Ameryce Północnej, a także w Azji. W Polsce, w naturze spotkamy tylko kilka gatunków drzewa, jest to endemiczny jesion wyniosły oraz jesion pensylwański i wąskolistny, które sprowadzone zostały do kraju z USA i południa naszego kontynentu. Jesiony powszechnie sadzi się w ogrodach i parkach, są one również cenione w przemyśle drzewnym, za sprawą swojego wytrzymałego drewna.
Jesion – wygląd
Wygląd jesionu różni się dość znacząco, w zależności od jego gatunku oraz odmiany. Typowy jesion, którego najlepszym przedstawicielem jest powszechnie spotykany w naszym kraju gatunek wyniosły, to wysokie drzewo liściaste osiągające nawet ponad 40 metrów wysokości i charakteryzujące się rozłożystą i luźną koroną. W naturze i w ogrodach spotykamy też niższe kilkunastometrowe odmiany gatunki, jak również odmiany, które przyjmują postać zaledwie kilkumetrowych krzewów. Przeciętny jesion dożywa do ponad 200 lat, w przeciwieństwie do wielu innych drzew liściastych, takich jak buk, rośnie on w dość stosunkowo szybkim tempie.
Kora jesionu ma gładką teksturę i szary kolor, z wiekiem staje się jednak ciemniejsza i pokrywa się podłużnymi bruzdami, zauważalnymi zwłaszcza w przypadku dużych gatunków. Liście rośliny są zazwyczaj wąski i długie, choć czasami mogą być również jajowate, najczęściej odznaczają się też piłkowanymi brzegami. Zazwyczaj ich długość wynosi od ok. 6 centymetrów do nawet 30 centymetrów. Jesienią liście zmieniają kolor na żółty lub czerwony, w zależności od gatunku. Liście niektórych odmian drzewa wykorzystywane są w medycynie naturalnej.
Jesion – kwitnienie
Pączki kwiatów jesionu zaczynają pojawiać się na gałęziach bardzo wcześnie bowiem późną zimą. Zakwitają w pełni w kwietniu i maju. Jedno lub obupłciowe kwiaty zbite są w wiechy lub grona. Jesiony owocują jesienią i przyjmują postać niewielkich orzeszków ze skrzydełkami ułatwiającymi ich transport za pośrednictwem wiatru. Kształt owoców różni się w zależności od gatunku i rodzaju drewna. Tradycyjnie młode orzechy jesionu były spożywane po piklowaniu. W pojedynczym owocu znajdziemy tylko jedno nasionko.
Jesion – pielęgnacja i wymagania
Jesion świetnie czuje się w polskim klimacie umiarkowanym i nie wymaga specjalistycznej opieki. Nie oznacza to jednak, że możemy pozostawić drzewo samo sobie. W pewnych sytuacjach wymaga ono bowiem bacznego oka ogrodnika, oraz pewnych prac ochronnych gwarantujących właściwy wzrost rośliny. Jesiony polecane są zazwyczaj właścicielom dużych ogrodów i działek, bardzo dobrze wpasowują się w naturalistyczne aranżacje np. w parkach i ogrodach typu angielskiego.
Środowisko życia jesionu
Jesiony dobrze znoszą zmiany temperatury i nie straszne są im ciepłe lata oraz ostre zimy. Większość gatunków preferuje tereny nizinne, ulubionym miejscem dla drzew są brzegi rzek i strumieni, dlatego też nierzadko są sadzone przy przydomowych stawach lub jeziorkach. Ze względu na szybki wzrost drzewo preferuje dobrze nasłonecznione miejsca, dlatego też podczas planowania ogrodu warto wybrać dla niego dobrze eksponowane stanowisko. Jesiony dość słabo znoszą przeciągające się susze oraz niski poziom wód gruntowych, w takich wypadkach należy je regularnie podlewać. Niektóre gatunki, zwłaszcza w początkowym okresie życia mogą być podatne na duży wiatr, dla bezpieczeństwa należy więc je odpowiednio zabezpieczyć. Jesiony z powodzeniem rosną nawet na mocno zanieczyszczonych terenach miejskich.
Jesion, jaka ziemia?
Jesiony rosną na żyznej, wilgotnej i dobrze napowietrzonej glebie o szerokim zakresie pH (od kwaśnego do zasadowego). Warto jednak pamiętać, o tym, że system korzeniowy dorosłych drzew jest dość rozłożysty i penetruje ziemię nawet na głębokości 1,5 metra. Nie sadzimy więc jesionów na płytkim lub piaszczystym podłożu, dotyczy to zwłaszcza najpopularniejszych gatunków. Rośliny nie lubią też mocno zbitej i suchej ziemi.
Jesion przesadzanie
Jesiony sadzimy i przesadzamy wczesną wiosną, przed sezonem wegetacyjnym. Po zakopaniu należy je obficie i regularnie podlewać. Wskazane jest także stosowanie odpowiednich nawozów.
Jesion – najpopularniejsze odmiany/gatunki
Jesiony rosnące w Polsce to przedstawiciele trzech podstawowych gatunków, które w sklepach ogrodniczych i szkółkach dostępne są w kilku różnych odmianach.
- Jesion wyniosły – najpopularniejszy gatunek w Polsce, endemiczny dla naszego kraju. Jest to wysokie i niezwykle okazałe drzewo, cenione ze względu na swoje drewno oraz wygląd.
- Jesion pensylwański – znacznie niższy gatunek, który dorasta do około 20 metrów. Jego pierwsze sadzonki trafiły do Polski w XIX wieku. Cechami charakterystycznymi rośliny są włoski na spodniej stronie liści. Drzewo jest w stanie rosnąć nawet na piaszczystych glebach gorszej jakości.
- Jesion wąskolistny – drzewa z gatunku osiągają około 20 metrów wysokości, poza wzrostem charakteryzują się także bardzo wąskimi liśćmi. Ze względu na wygląd roślina lubiana przez właścicieli wielu ogrodów.
Polecamy:
Jaką gilotynę do papieru wybrać? Przewodnik dla początkujących i profesjonalistów
2025-02-05
Domowa galeria. Jak wyeksponować zdjęcia i obrazy na ścianach?
2025-02-05
Stiuk dekoracyjny we wnętrzu – gdzie się sprawdzi?
2025-02-03
Czy wykładzina w sypialni ma sens?
2025-01-31
Wanna z drzwiami – dla kogo?
2025-01-29
Kwietniki wiszące. Do jakiego stylu pasują?
2025-01-27
Autor: Michał Kułakowski