Data publikacji:
Lilak - pielęgnacja, odmiany, wymagania, jaka ziemia?
Lilak (łac. Syringa) to niezwykle popularny i lubiany krzew, wchodzący w skład rodziny roślin oliwkowatych. Są one ze względu na podobieństwo bardzo często mylone z bzami (łac. Sambucus), choć nie są z nimi w żaden sposób spokrewnione. Naturalnym siedliskiem lilaków jest południowa oraz wschodnia Azja, Bliski Wschód, a także Europa w basenie Morza Śródziemnego, w której dominuje lilak pospolity oraz lilak Josiki. Rośliny są powszechnie uprawiane także w innych częściach świata, w tym w Polsce, czego efektem są tysiące zarejestrowanych i opisanych odmian.
Lilak – wygląd i najważniejsze informacje
Specjaliści nie są do końca zgodni co do liczby znanych gatunków lilaka, według różnych szacunków waha się ona od kilkunastu do ok. trzydziestu. Lilak do krajów o chłodniejszym klimacie, takich jak Polska, sprowadzono w XIX wieku, hodując odmiany znacznie wytrzymalsze na niskie temperatury. W zależności od rośliny, krzewy lilaka mogą osiągać dość imponujące rozmiary i dorastać nawet do 7 metrów wysokości, przyjmując postać niewielkiego drzewa, dorosłe osobniki przeciętnie nie mają jednak więcej niż ok. 3-4 metry. Roślina rośnie dość powoli maksymalny wzrost osiągając po około 20 latach. W optymalnych warunkach dożywa od 50 do ponad 100 lat.
Co ciekawe, gałęzie lilaka są puste w środku, a z jego mocnego drewna wytwarzano przez setki lat małe przedmioty codziennego użytku, takie jak flety czy fajki. Kora rośliny ma jasnoszary lub brunatny kolor, wraz z wiekiem ulega spękaniu. Liście lilaka mają ciemnozielony kolor i przyjmują wąski sercowaty kształt, osiągając długość od 5 do 12 centymetrów. System korzeniowy lilaków jest płytki, ale rozległy, często tworząc odrosty.
Lilak – kwitnienie
Lilak zakwita w kwietniu, maju oraz w czerwcu, rozdzielnopłciowe kwiatostany pojawiają się na gałęziach i pędach wraz z pierwszymi liśćmi i przekwitają zazwyczaj po około miesiącu. Zapylane przez owady kwiaty są gęsto rozmieszczone i charakteryzują się drobnym kielichami. Przyjmują najczęściej różne odcienie koloru różowego, choć spotkamy się też z białymi i fioletowymi odmianami. Lilak zakwita po raz pierwszy od drugiego do piątego roku życia. Powstawanie kwiatostanów może zatrzymać brak słońca oraz niewłaściwe przycinanie rośliny.
Owoce lilaka są zdrewniałymi i podłużnymi torebkami o długości do 2 centymetrów. W ich wnętrzu znajduje się od dwóch do czterech nasionek. Owoce w pełni dojrzewają w okresie letnim, od lipca do września. Po otwarciu i wypuszczeniu nasion torebki pozostają na gałęziach nawet przez wiele lat, dlatego też wielu ogrodników regularnie je usuwa.
Lilak – pielęgnacja i wymagania
Lilak jest niezbyt wybrednym krzewem, z jego hodowlą powinni poradzić sobie nawet początkujący hobbyści. Dostępne w polskich sklepach odmiany zostały przystosowane do życia w polskim klimacie i przetrwają zimowe przymrozki oraz letnie upały. Lilaki lubią dużą ilość światła, jego brak spowalnia wzrost rośliny oraz ilość wytwarzanych przez nią kwiatów.
Dla poprawnego wzrostu oraz idealnego wyglądu lilaki musimy co roku przycinać. Dokonujemy tego tuż po jego przekwitnięciu. Pędy zazwyczaj skraca się do jednej trzeciej ich długości. W razie potrzeby przerzedzamy również stare i słabe gałęzie. Największym szkodnikiem lilak są ślimaki, które lubią żerować na jego liściach.
Lilak można nie wymaga dodatkowego nawożenia, chyba że rośnie on na słabej jakości glebie. Najlepiej w takim przypadku użyć odrobiny kompostu rozsypanego wokół pędów rośliny. Zaznaczmy, że zbyt duża ilość nawozu sprowokuje krzew do intensywnego wzrostu i może kompletnie zatrzymać jego kwitnięcie w danym sezonie.
Jaką ziemię preferuje lilak?
Optymalnie lilak preferuje żyzną glebę próchniczą z dobrą przepuszczalnością. Najlepiej czuje się w gruncie o odczynie neutralnym lub lekko zasadowym. Jeżeli ziemia jest zbyt kwaśna rozsypujemy wokół krzewu trochę wapna, często zmieszanego z nawozem.
Jak przesadzać lilaki?
Lilaki przesadzamy wiosną po ustąpieniu mrozów, a także jesienią, przed pierwszymi spadkami temperatury poniżej zera. Młode krzewy kupujemy w donicach lub jako sadzonki z obnażonymi korzeniami. Tuż po umieszczeniu w ziemi roślinę podlewamy. Eksperci radzą, by rośliny regularnie nawadniać nawet przez trzy lata od ich posadzenia.
Odmiany lilaka
Lilaki występują w tysiącach różnych odmian, różnią się one między sobą wysokością, rozłożystością, a przede wszystkim barwami kwiatów oraz okresem, w jakim się pojawiają. Dzięki temu umieszczając w ogrodzie wiele rodzajów tych roślin w ogrodzie możemy cieszyć się zapachami oraz kolorami nawet przez kilka miesięcy w roku.
Autor: Michał Kułakowski