Data publikacji:
Napięcie w gniazdku: wartość prądu w gniazdku
Na pytanie o wartość napięcia w gniazdku większość osób odpowie: 230 V. To obowiązująca w całej Unii Europejskiej norma, która zastąpiła napięcie 220 V funkcjonujące w Polsce jeszcze przed 2003 rokiem. Czy rzeczywiście tak jest? Jak się okazuje, wahania napięcia mogą być bardzo duże, a na woltomierzu może pojawić się nawet wynik 250 V. Jakie jest prawidłowe napięcie w gniazdku i od czego ono zależy?
Jakie powinno być napięcie w gniazdku?
Polska norma PN-IEC 60038 Napięcia znormalizowane IEC ustalająca wartość napięcia w sieciach przesyłowych oraz współpracujących z nią urządzeniach zostałą uchwalona 18 marca 1999 roku przez Polski Komitet Normalizacyjny. Według niej napięcie znamionowe w gniazdku powinno wynosić 230 V, a w przypadku gniazdka trójfazowego, tzw. siły — 400 V. Wcześniej napięcie znamionowe wynosiło 220/380 V. Różnice te są niewielkie, zatem większość urządzeń wyprodukowanych na długo przed tą zmianą działa bez zarzutu. Częstotliwość, jakie ma napięcie w Polsce, wynosi 50 Hz.
Warto bowiem wiedzieć, że realne napięcie w gniazdku ulega sporym odchyłom. Mogą one wynieść nawet 10%, co oznacza, że napięcie może się wahać nawet od 207 do 253 V. Spadki lub skoki napięcia można czasem zaobserwować po lżejszym lub mocniejszym żarzeniu się żarnika żarówki. Należy też pamiętać, że 230 V to wartość skuteczna (RMS), czyli średnia kwadratowa sygnału okresowo zmiennego. Maksymalna wartość napięcia sieciowego wynosi natomiast 325 V.
Dlaczego akurat 230 V?
Co ciekawe, napięcie 230 V wcale nie dominuje na całym wiecie. W Kanadzie wynosi znacznie mniej, bowiem 120 V, a w Stanach Zjednoczonych i Ameryce Środkowej — 110 V. Jeszcze niższe napięcie w gniazdkach funkcjonuje w Japonii — zaledwie 100 V. Oznacza to, że do zasilenia urządzenia o tej samej mocy niezbędne jest znacznie większe natężenie prądu niż w Polsce czy innych krajach Unii Europejskiej. Wybierając się w podróż za granicę, np. do Wielkiej Brytanii, USA, Danii czy Szwajcarii, trzeba również zabrać adapter do wtyczek — na całym świecie funkcjonuje bowiem aż 14 różnych standardów gniazdek.
Skąd jednak wzięła się wartość napięcia w gniazdku ustalona na 230 V? To w dużej mierze kompromis pomiędzy efektywnością a bezpieczeństwem instalacji. Niższe napięcie w gniazdkach generuje większe straty przesyłowe, natomiast zbyt wysokie mogłoby niebezpieczne dla ludzi i zwierząt.
Jak zmierzyć napięcie w gniazdku?
Zastanawiasz się, jakie jest aktualne napięcie w Twoim domu? To pytanie wbrew pozorom jest bardzo ważne. W dobie popularności instalacji fotowoltaicznych na terenach o dużym zagęszczeniu domowych mikroinstalacji może dochodzić do okresowego przeciążenia sieci. Dzieje się to głównie latem, w godzinach południowych, czyli wtedy, gdy uzysk z fotowoltaiki jest największy. Skoki napięcia w sieci przesyłowej mogą doprowadzić nawet do przepalenia domowych urządzeń elektrycznych. Aby temu zapobiec, dystrybutorzy mają możliwość odłączania inwerterów od przeciążonej infrastruktury.
Napięcie w sieci można sprawdzić przy pomocy uniwersalnego miernika, tzw. multimetru. Oczywiście niedrogi multimetr nie zastąpi profesjonalnego testera napięcia, ale da pojęcie o aktualnych warunkach pracy instalacji. Wystarczy ustawić miernik w tryb woltomierza, wybierając przedział wyższy niż ten dostępny w gniazdkach. Dostępne są również urządzenia z automatycznym odbieraniem zakresu. Wówczas wystarczy zaznaczyć, że chcemy zmierzyć napięcie prądu przemiennego. Uwaga! Porażenie prądem o napięciu 230 V może być niebezpieczne, dlatego należy się upewnić, że izolacja sond nie jest uszkodzona.
Zdjęcie: Envato Elements
Polecamy:
Jaką kosiarkę spalinową wybrać? Ranking produktów
2024-04-29
Jaki wałek do farby ceramicznej wybrać?
2024-04-25
Jaki zawór do zmywarki wybrać?
2024-04-22
Przystawna, składana, wielopozycyjna... Sprawdź, jaką drabinę aluminiową wybrać
2024-04-22
Ile farby na 100 m2 dachu jest potrzebne?
2024-04-18
Jaki kabel do termostatu pokojowego?
2024-04-15
Autor: Szymon Sonik