Przygotowując zaprawę murarską, wylewając beton czy kładąc kostkę brukową, warto rozpocząć pracę od zrobienia mieszanki, która zwiększy spójność i nada stabilność całej konstrukcji. Służy do tego plastyfikator, który pomaga poprawić fizyczne parametry między innymi mieszanek betonowych i zapraw murarskich. Pozwala na pracę w niskich temperaturach i zapewnia zachowanie odpowiedniej konsystencji. Uelastyczniacze mogą być wykorzystywane również na kilka innych sposobów.
Plastyfikatory to substancje zmieniające strukturę innych substancji, zmniejszające przy tym oddziaływania międzycząsteczkowe i zwiększające ruchliwość łańcuchów polimerowych. Umożliwiają poprawę właściwości mechanicznych, obniżają temperaturę zeszklenia i twardości oraz zwiększają elastyczność tworzywa. Ponadto poprawiają parametry urabialności mieszanki, zwiększają spoistość, poprawiają kohezję oraz zmniejszają zawartość wody.
Plastyfikatory dostępne są na rynku w formie sproszkowanej – w saszetkach lub wiaderkach, oraz w formie płynnej w butelkach. Dodawane są głównie do wylewek, mieszanek betonowych i zapraw, a także wykorzystywane są w produkcji tworzyw sztucznych.
Plastyfikatory składają się przede wszystkim z estrów alkoholi i kwasów karboksylowych, jednak ich budowa jest mocno zróżnicowana. Można podzielić plastyfikatory ze względu na budowę chemiczną na: ftalanowe i nieftalanowe.
Do produkcji pierwszych z nich używa się również bezwodnika kwasu ftalowego. Plastyfikatory ftalanowe dzielą się na niższe i wyższe. Natomiast nieftalanowe, czyli ortoftalany, produkowane są poprzez uwodornienie plastyfikatorów ftalanowych lub przez epoksydację olejów roślinnych.
Stosowanie uelastyczniaczy ma swoje określone zadanie. Dzięki używaniu ich do mieszanki betonowej można dodać mniej wody, przez co beton stanie się trwalszy i bardziej odporny na uszkodzenia mechaniczne. Zwiększa również tolerancję na mróz.
Plastyfikator do betonu może być używany również do wylewek betonowych. Pozwala stworzyć mieszankę, której parametry i właściwości z łatwością będzie można odtworzyć.
Plastyfikator do betonu powinien być stosowany zgodnie z zaleceniami producenta, który jasno informuje o sposobie użycia, potrzebnej ilości środka oraz jego wydajności. Dzięki temu można mieć pewność, że uzyskana substancja jest zdatna do użytku przy budowaniu konstrukcji betonowych, produkcji zapraw, tworzeniu podłóg, fundamentów oraz innych elementów betonowych.
Plastyfikator do zapraw tynkarskich i murarskich umożliwia z kolei zastąpienie nim wapna. Łatwo rozprowadza się po tynkach, może być stosowany na powierzchniach poziomych i pionowych. Jego zaletą jest to, że nie powoduje zacieków ani wykwitów. Przy dodawaniu plastyfikatora do zaprawy również należy mieć na względzie zalecenia producenta.
Plastyfikatory mogą być stosowane równie do lakieru, w celu uelastycznienia jego bazy. To pozwala na wytworzenie trwalszej powłoki lakierniczej, która staje się bardziej odporna na pękanie i odpryski.
Kolejną możliwością użycia plastyfikatorów są wyroby gumowe. Mogą poprawiać ich elastyczność, rozciągliwość, sprężystość i wodoodporność.
Uelastyczniacze stosowane są także w uszczelniaczach i klejach. Poprawiają użytkowość oraz żywotność powłok.
Plastyfikatory można spotkać też w farmacji, gdzie pełnią funkcję rozpuszczalników oraz wierzchnich powłok leków. Dodatek uelastyczniaczy zapobiega pękaniu i złuszczaniu się kapsułek z lekami.