Data publikacji: Niedziela, 12.06.2022

Topola - pielęgnacja, odmiany, wymagania, jaka ziemia?

Topola (łac. Populus L.) to rodzaj drzew, który wchodzi w skład rodziny roślin wierzbowatych, w jego obrębie wyróżnia się w sumie ok. 35 gatunków. Topole spotkamy w Europie, Azji oraz Ameryce Północnej. Są doskonale przystosowane do różnych warunków życia, dzięki temu znajdziemy je zarówno na dalej północy, jak i w cieplejszym i bardziej wilgotnym klimacie Meksyku lub Wietnamu. W Polsce, w naturze rosną trzy gatunki drzewa – topola czarna, biała oraz osika. Topole są cenione ze względu na swoje drewno (używane głównie do celów przemysłowych np. przy produkcji celulozy) oraz wygląd, z tego też powodu bardzo często pełnią funkcję ozdobną w ogrodach lub parkach.

Spis treści:

Topola – wygląd i najważniejsze informacje
Topola – kwitnienie
Topola – pielęgnacja i wymagania
Środowisko życia topoli
Jaką ziemię do topoli wybrać?
Przesadzanie topoli
Topola – najpopularniejsze odmiany/gatunki

Topola – wygląd i najważniejsze informacje

Prawie wszystkie gatunki topoli to bardzo wysokie i szybko rosnące drzewa, tylko nieliczne odmiany będą przyjmować postać krzewów. Rośliny osiągają nawet do ponad 50 metrów wysokości. W Polsce najwyższe topole mają ok. 40 metrów wysokości, a ich pnie mogą pochwalić się średnicą nawet kilkunastu metrów. Drzewa dożywają średnio ok. 120-150 lat, choć niektóre znalezione egzemplarze liczą sobie nawet ponad 300 lat.

Kora topoli różni się dość mocno w zależności od omawianego gatunku, zazwyczaj przyjmuje szary kolor i wraz z wiekiem staje się coraz bardziej spękana, czasem może mieć tendencję do łuszczenia się, a w razie uszkodzenia odpada płatami. Korona drzew nie jest specjalnie rozłożysta, w przypadku niektórych odmian ozdobnych takich, jak topola włoska, przyjmuje interesującą kolumnową i smukłą formę. System korzeniowy drzewa jest płytki i bardzo dobrze rozwinięty, często wytwarzając liczne odrośla. Weźmy pod uwagę to, że niszczy on dość chodniki oraz mury, a także uniemożliwiając rozwój innych roślin. Ze względu na niewielkie wymagania i intensywny wzrost topole są często wykorzystywane jako drzewa pionierskie, które świetnie wspomagają proces rekultywacji gruntów.

Liście topoli mają trójkątny lub jajowaty kształt i są dość szerokie, a na ich blaszkach wyraźnie zaznaczone jest unerwienie oraz ząbkowane brzegi.

Topola – kwitnienie

Rozdzielnopłciowe kwiaty topoli rozwijają się jeszcze przed liśćmi, zebrane są w charakterystyczne zwisające długie kotki. Roślina jest wiatropylna, okres największego pylenia drzewa w Polsce przypada na wczesny marzec i kwiecień. W maju i czerwcu żeńskie kwiatostany produkują charakterystyczny biały puch nasienny, który rozsiewany jest wraz z wiatrem. Nie raz przyprawia on o ból głowy wielu właścicieli ogrodów i działek, bowiem potrafi się on gromadzić na ziemi w bardzo dużych ilościach i nie zawsze łatwo się go pozbyć. Warto jednak zaznaczyć, że wbrew powszechnemu przekonaniu, puch nasienny nie stwarza żadnego dodatkowego zagrożenia dla alergików. Pyłki drzewa pojawiające się w powietrzu wczesną wiosną nie są też szczególnie uczulające, w porównaniu do innych gatunków drzew i traw.

Topola – pielęgnacja i wymagania

Topole idealnie radzą sobie w polskim klimacie umiarkowanym. Teoretycznie nie wymagają więc znaczącej ochrony oraz zabiegów pielęgnacyjnych. Należy jednak pamiętać, że posiadają one dość kruche i miękkie drewno. Duże i wiekowe drzewa są więc podatne na silny wiatr, a ich gałęzie i konary mogą się złamać podczas silnej burzy, stanowiąc niebezpieczeństwo, zwłaszcza gdy rosną w pobliżu budynków, chodników oraz miejsc postojowych aut. Z powodu płytkich korzeni nierzadko wyrywane są również całe rośliny.

Środowisko życia topoli

Topole dobrze znoszą zmiany temperatury, wytrzymują siarczyste mrozy oraz duże upały. Idealnym stanowiskiem dla drzew są brzegi różnego typu zbiorników wodnych, od rzeki i strumieni po jeziora i stawy (z tego powodu bardzo często sadzi się je w celu zabezpieczenia brzegów i grobli przed erozją). Młode i starsze rośliny lubią dużą ilość światła. Topole nie wytrzymują jednak zbyt dobrze przedłużających się susz, wymagają wówczas dodatkowego nawodnienia.

Jaką ziemię do topoli wybrać?

Topole preferują żyzną próchniczą glebę o średnie lub wysokiej wilgotności. Zadomowi się jednak nawet na mniej sprzyjającym i zanieczyszczonym gruncie.

Przesadzanie topoli

Jak wiele innych drzew liściastych, topole przesadzamy wczesną wiosną przed rozpoczęciem się okresu wegetacyjnego. Posadzone drzewo należy regularnie podlewać, w przypadku młodych osobników, co najmniej przez kilka pierwszych tygodni. Specjaliści zazwyczaj nie zalecają stosowania nawozów, choć dla szybszego wzrostu można wysypać kompost wraz z nadejściem zimy.

Topola – najpopularniejsze odmiany/gatunki

Topole rosnące w Polsce to przedstawiciele wielu różnych gatunków. W szkółkach i sklepach ogrodniczych znajdziemy specjalistyczne ozdobne odmiany tych drzew. Oto niektóre z nich:

Topola czarna – mało wymagający gatunek charakteryzując się bardzo ciemną kora oraz dość szeroką koroną. Popularne odmiany drzewa odznaczają się innym kształtem korony np. piramidalnym i kolumnowym, a także maksymalnym wzrostem od 25 do ponad 30 metrów.
Topola biała – okazałe drzewo z bardzo jasną korą, które osiąga nawet ponad 40 metrów wysokości.
Topola włoska – lubiana przez ogrodników, charakteryzuje się niezwykle elegancką kolumnową sylwetką, świetnie sprawdza się w miastach ze względu na niewielką ilość zajmowanego miejsce oraz odpornością na silny wiatr.