Data publikacji: Sobota, 11.06.2022

Wierzba - pielęgnacja, odmiany, wymagania, jaka ziemia?

Wierzba (łac. Salix) to rodzaj drzew i krzewów należący do rodziny wierzbowatych. Naukowcy rozróżniają ponad 400 gatunków wierzby, rośliny znajdziemy zarówno na północnej, jak i południowej półkuli (poza Australią i Antarktydą), zasiedlają one strefy klimatu umiarkowanego oraz tereny górskie. Wierzby są niezwykle często spotykane w Polsce (w naturze jest to ponad 20 gatunków), stanowią one jeden ze stałych elementów krajobrazu nizinnych części kraju. Wierzby uprawia się w celach ozdobnych, jak i gospodarczych, z ich gałęzi wytwarza się między innymi plecione kosze i meble, stanowią one również biomasę spalaną w piecach.

Spis treści:

Wierzba – wygląd i najważniejsze informacje
Wierzba – kwitnienie i owocowanie
Wierzba – pielęgnacja i wymagania
Jaką ziemię do wierzby wybrać?
Przesadzanie wierzby
Wierzba – najpopularniejsze odmiany/gatunki

Wierzba – wygląd i najważniejsze informacje

W formie drzewa wierzby to okazałe rośliny, które mogą osiągać nawet ponad 30 metrów wysokości. Zupełnym przeciwieństwem są karłowate wierzbowe krzewinki z płożącymi pędami, wyrastające zaledwie na kilka lub kilkadziesiąt centymetrów na powierzchnię ziemi.

Wierzby mają dobrze rozwinięty system korzeniowy, który bardzo często tworzy odrosty. Rośliny rosną w bardzo szybkim tempie, ale w przeciwieństwie do wielu innych drzew liściastych, są krótkowieczne, dożywając zaledwie około 50-100 lat. Kora dużych okazów jest szara lub brunatna, charakteryzuje się niezwykle mocno popękaną powierzchnią. Przez stulecia była wykorzystywana w medycynie naturalnej, ponieważ w jej składzie znajduje się salicyna, substancja o silnych właściwościach przeciwzapalnych i przeciwgorączkowych. Pędy i gałęzie są bardzo giętkie, cienkie i wiotkie, często uginają się i opadają pod swoim ciężarem, tworząc charakterystyczną „płaczącą” sylwetkę.

Łatwo rozpoznawalne liście wierzby są krótkoogonowe, wąskie i dość długie, przyjmują lancetowaty lub piłkowany kształt. Ich brzegi mogą ząbkowane. Drzewo jako jedne z pierwszych wypuszcza wiosną liście, mają one wówczas intensywną zieloną barwę, która z czasem ciemnieje. Zrzuca je natomiast jesienią, kiedy przyjmują złotą lub żółtą barwę.

Wierzba – kwitnienie i owocowanie

Wszystkie gatunki wierzby to rośliny dwupienne, oznacza to, że rozwijają one wyłącznie kwiaty męskie lub żeńskiej. Te pierwsze przyjmują świetnie znaną formę kotków (zwane też baziami), które cenione są ze względu na ich interesujący aspekt ozdobny, stanowią np. stały element obrzędów i tradycji wielkanocnych. Żeńskie kwiaty są niewielkie i mają niepozorny wygląd. Okres kwitnienia wypada w kwietniu lub późnym marcu. Rośliny są zazwyczaj zapylane przy pomocy owadów, choć występują też gatunki wiatropylne. Wierzby owocują tworząc drobne torebki nasienne, w pokrytych gęstymi włoskami owocostanach.

Wierzba – pielęgnacja i wymagania

Ze względu na zróżnicowanie gatunków, wierzby mogą mieć różne preferencje, co do swojego stanowiska i środowiska życia. Warto jednak zaznaczyć, że nie są one szczególnie wymagającymi roślinami, podczas ich hodowli należy pamiętać jednak o kilku podstawowych kwestiach.

Po pierwsze, wszystkie wierzby rozwijają się najlepiej w dobrze nasłonecznionych miejscach i nie przepadają za cieniem. Drzewa lubią też bliską obecność wody, dlatego też bardzo często spotykamy je przy brzegach rzek, kanałów lub jezior. Z drugiej strony, szkodzi im zbyt suche środowisko. Podczas susz drzewa warto regularnie nawadniać, dotyczy to zwłaszcza młodszych osobników. Rośliny są mrozoodporne i nie straszne im zanieczyszczenie powietrza oraz gleby, przez co świetnie sprawdzają się w miastach. Bardzo często są nawet używane do rekultywacji terenów poprzemysłowych lub wysypisk śmieci.

Jaką ziemię do wierzby wybrać?

Wierzby sadzimy w żyznej i wilgotnej lub umiarkowanie wilgotnej glebie, o obojętnym odczynie pH. W razie potrzeby zubożoną glebę można nawozić. Niektóre gatunki, takie jak wierzba wawrzynkowa lub piaskowa, rozwijają się na bardziej piaszczystej ziemi, przez co wykorzystuje się je do umacniania klifów, wałów oraz wydm.

Przesadzanie wierzby

Wierzby sadzimy i przesadzamy wczesną wiosną oraz jesienią po opadnięciu liści rośliny. Wierzby świetnie się ukorzeniają, a sadzonki drzewa można przygotować samodzielnie odpowiednio przycinając pęd roślin i zakopując jego końcówkę na głębokości co najmniej 50 centymetrów.

Wierzba – najpopularniejsze odmiany/gatunki

Wierzby są niezwykle łatwymi w krzyżowaniu roślinami, dlatego w ich systematyce często pojawia się wiele znaków zapytania. W Polsce uprawia się setki gatunków i odmian, o różnej wysokości i wyglądzie. Największa różnorodność panuje oczywiście w ogrodach. W zależności od typu rośliny, wierzby mogą być z powodzeniem używane do jako duże drzewa solitery, ale także żywopłoty. Najczęściej w Polsce sadzi się wierzbę białą, spotykamy ją nie tylko na prywatnych działkach, ale także w parkach. Charakteryzuje się ona imponującymi zwisającymi gałęziami (zwłaszcza w tzw. odmianie „płaczącej”). Na małe stanowiska dobrym wyborem jest np. niewielka wierzba purpurowa lub kilkudziesięciocentymetrowa wierzba płożąca.