Data publikacji:
Sinizna drewna: czym jest? Jak temu zapobiec? Jak usunąć?
Sinizna drewna to jeden z defektów, który mocno wpływa na estetykę drewnianych konstrukcji. Stanowi duży problem, bowiem meble, konstrukcje i drewniane elementy pokryte sinizną mocno tracą na wartości, a w wielu przypadkach stają się niesprzedawalne. Zwalczanie sinizny drewna jest jednak możliwe, dlatego wyjaśniamy, jak poradzić sobie z tym mankamentem i co zrobić, by do niej nie dopuścić.
Sinienie drewna jest problemem dobrze znanym leśnikom, stolarzem czy pracownikom tartaku. Z możliwości wystąpienia tej wady nie zawsze zdają sobie jednak osoby, które po prostu chcą wykonać konstrukcję drewnianą w swoim ogrodzie, np. wiatę, pergolę, taras czy niewielki płotek. Niezabezpieczone drewno z czasem porywa szary nalot, który nie wygląda estetycznie. Marnym pocieszeniem jest wówczas fakt, że sinizna drewna konstrukcyjnego nie osłabia elementów. Na szczęście w większości przypadków siniznę da się opanować, a metody radzenia sobie z problemem zależą w dużej mierze od zakresu wady.
Czym jest i jak wygląda sinizna drewna?
Rozpoznanie sinizny drewna nie jest dużym problemem. Niebieskawe, zielone lub szare zabarwienie drewna jest widoczne gołym okiem. Początkowo może pojawiać się tylko na końcówkach drewna lub w zagłębieniach, ale z czasem obejmuje niemal całą powierzchnię elementu. Sinizna dotyka głównie iglaste gatunki drzew, np. drewno sosny i świerka. Przebarwieniu ulega zarówno drewno okrągłe, tarcica, jak i gotowe drewno konstrukcyjne. Sinieniu nie ulegają nieokorowane stemple budowlane, bowiem kora chroni drewno przed atakiem grzybów odpowiedzialnych za ten defekt. Mimo to sinizna może wniknąć wgłąb włókien drewna od odsłoniętego czoła drewna okrągłego.
Za powstawanie sinizny drewna odpowiedzialne są grzyby powodujące pleśnienie. Wyróżnia się około 100 grzybów atakujących drewniane elementy, które zaliczają się głównie do klasy workowców oraz grupy grzybów niedoskonałych. Degradują one zarówno drewno przygotowane do sprzedaży, jak i drewno obumarłych drzew. Sine zabarwienie zazwyczaj nie osłabia konstrukcji drewna, ale istnieją również takie grzyby, które rozkładają celulozę i mogą przyczynić się do spadków parametrów materiału konstrukcyjnego.
Sinizna drewna – jak powstaje?
Powodem pojawienia się sinizny jest zakażenie elementu zarodnikami grzybów. Najczęściej dochodzi do niego poprzez okorowanie drewna lub odsłonięcia bielu po przecięciu drewna. Czasem porażenie może nastąpić też po zranieniu drewna. Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi sinizny drewna jest odpowiednia wilgotność wewnętrzna (30-80%) oraz temperatura powietrza (ok. 20-25 stopni Celsjusza). Stąd też sinizna rozwija się na drewnie głównie latem, gdy warunki do rozwoju grzybów i pleśni są najbardziej optymalne. Co ważne, w początkowym etapie rozprzestrzeniające się grzyby są przezroczyste, a zatem wykrycie sinizny może być utrudnione. Szary nalot pojawi się dopiero w momencie, gdy strzępki grzybni ulegną rozmnożeniu i pokryją większą część elementu.
Jak zapobiec sinieniu drewna?
Aby nie dopuścić do powstania sinizny, drewno po obróbce powinno być zaimpregnowane. Uniemożliwienie rozwoju grzybów jest znacznie prostsze niż późniejsze usuwanie wady, zwłaszcza z gotowej już konstrukcji. Jak zabezpieczyć drewno przed powstawaniem sinych przebarwień? Przede wszystkim nie należy długo przechowywać nieobrobionego materiału w miesiącach wiosennych oraz letnich. Drewno konstrukcyjne przygotowane do prac budowlanych najlepiej pozyskać tuż przed wykonaniem prac, a następnie zabezpieczyć je impregnatem, olejem, woskiem czy lakierobejcą. Można również spryskać drewno specjalnym preparatem zapobiegającym powstawaniu sinizny, który zawiera fungicydy.
Jeśli zależy Ci na wysokiej estetyce, najlepszym pomysłem jest skorzystanie z tarcicy zabezpieczonej kąpielą w roztworach antyseptycznych lub też suszonej do wilgotności poniżej 22%. W tych warunkach rozwój grzybów jest mocno ograniczony, zatem ryzyko wystąpienia sinizny jest minimalne.
Usuwanie sinizny z drewna – skuteczne sposoby
Co zrobić, gdy drewno pokryte jest już sinizną? W takim przypadku postępowanie zależy od tego, jak głęboko zdążyły wniknąć strzępki grzybni. W przypadku powierzchownej sinizny, np. w postaci brunatnych kropek, wystarczy często przetarcie elementów drewnianych papierem ściernym, strugiem lub szlifierką. Dzięki temu po zaolejowaniu lub woskowaniu drewna jego kolor będzie naturalny, a słoje pięknie się uwidocznią. Jeśli jednak drewno będzie malowane kryjącym lakierem, usuwanie sinizny nie jest konieczne.
Inaczej sytuacja wygląda w momencie, gdy sinizna wniknęła wgłąb drewna. Dotyczy to zwłaszcza drewna o niedużej gęstości, np. tego z dużymi przyrostami rocznymi, w którym słoje są wyjątkowo grube. Wówczas usuwanie nawet sporej warstwy materiału może nie przynieść oczekiwanych skutków. Aby nie obniżać grubości elementów stosuje się najczęściej preparat na sinienie drewna, który przenika przez włókna i neutralizuje siniznę.
Usuwanie sinizny z drewna chlorem lub innym preparatem o podobnym działaniu powoduje też rozjaśnienie drewna, dlatego należy pokryć nim cały element, a nie tylko wadliwy fragment. Środki do usuwania sinizny nie osłabiają drewna i mają jedynie działanie wybielające. Można je zastosować również profilaktycznie, gdy celem jest zmiana odcienia konstrukcji drewnianej na jaśniejszy. W sporadycznych przypadkach oczyszczanie drewna z sinizny może się okazać nieskuteczne. Wówczas można spróbować innego środka, neutralizującego grzyby z innej grupy. Alternatywnym rozwiązaniem jest zmiana koncepcji i pomalowanie elementów na inny kolor. Lakier skutecznie przykryje nieestetyczną siniznę i rozwiąże problem.
Zdjęcie: Envato Elements
Polecamy:
Jaką kosiarkę spalinową wybrać? Ranking produktów
2024-04-29
Jaki wałek do farby ceramicznej wybrać?
2024-04-25
Jaki zawór do zmywarki wybrać?
2024-04-22
Przystawna, składana, wielopozycyjna... Sprawdź, jaką drabinę aluminiową wybrać
2024-04-22
Ile farby na 100 m2 dachu jest potrzebne?
2024-04-18
Jaki kabel do termostatu pokojowego?
2024-04-15
Autor: Szymon Sonik