Jakie rury do CO wybrać? Miedziane, a może plastikowe?

Budowa nowej lub remont instalacji centralnego ogrzewania, to nie tylko wybór optymalnych grzejników lub kotłów, ale również dobór odpowiedniego rodzaju rur do transportu gorącej wody. W tej chwili najczęściej wykorzystuje się rury miedziane i plastikowe. Każde z tych rozwiązań ma swoje plus i minusy, a zdecydowanie się na któreś z nich nie musi być wcale łatwe.

Pierwsze prymitywne systemy centralnego ogrzewania pojawiły się już w starożytności. Do ocieplania domów wykorzystywano wówczas ciepłe powietrze z paleniska, rozprowadzane zazwyczaj pod podwyższanymi podłogami. Obecnie w większości domów spotkamy się ze znanymi od ponad stu lat metalowymi grzejnikami, w których znajduje się gorąca woda zapewniająca optymalną temperaturę pomieszczenia w chłodne dni. Decydując się na konstrukcję nowej instalacji CO lub remont już istniejącej, musimy zadbać nie tylko o wybór odpowiednich kaloryferów i kotłów, ale zdecydować się również na sposób, w jaki wszystkie urządzenia w sieci zostaną ze sobą połączone. Wybór odpowiednich rur do CO wpływa bowiem nie tylko na trwałość i długowieczność systemu, ale także na wydajność ogrzewania, a przez to i na rachunki za paliwo lub energię elektryczną.

Jakie rury do CO?

W systemach CO używa się obecnie trzech podstawowych rodzajów rur – stalowych, miedzianych oraz plastikowych. Każdy z nich posiada swoje zalety i wady, wymagając od instalatorów nieco innego wykończenia i zabezpieczenia sieci ciepłowniczej. Różnią się one też między sobą ceną i potrzebują nieco innych narzędzi podczas montażu. Bez względu na materiał, z którego wykonane są rury, wszystkie one muszą spełniać kilka podstawowych kryteriów. Pierwszym z nich jest odporność na wysoką temperaturę, która w przypadku sieci CO osiągać będzie, w zależności od używanego kotła, nawet ponad 90 stopni Celsjusza. Kolejnymi istotnymi cechami tego typu rur powinna być niska korozyjność oraz zwiększona wytrzymałość na wysokie ciśnienie panujące w systemie ogrzewania (do 10 barów). Przedstawmy teraz pokrótce wady i zalety każdego typu rur CO.

Rury stalowe

Stalowe rury do wody spotyka się coraz rzadziej. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu były one jednak praktycznie jedynym wyborem w instalacjach CO. Zazwyczaj natkniemy się na nie w starszym budownictwie. W przypadku nowoczesnych sieci ciepłowniczych, montowane są one już tylko na krótkich odcinkach, np. tuż przy kotle lub na zewnątrz budynków.

• Zalety – największą zaletą rur stalowych jest ich wysoka wytrzymałość na wszelkiego rodzaju uszkodzenia mechaniczne. Łączy się ona również z odpornością na zmiany temperatury, przez co z powodzeniem możemy stosować je np. na zewnątrz budynków. Rury stalowe są też bardzo tanie, co może ograniczyć koszty budowania nowej instalacji na dużych metrażach.
• Wady – stal jest idealnym przewodnikiem, tak więc szybko promieniuje ciepło. Obowiązkowo musimy więc montować na rurach dodatkową i grubą izolację. Do wady rur stalowych można zaliczyć bardziej skomplikowany proces montażu. Ich skracanie oraz formowanie wymaga dobrych narzędzi, a przy ich łączniu wykorzystuje się często spawarki. Rura wykonana ze stali jest jednak podatna na korozję, którą tylko w pewnym stopniu spowalnia proces cynkowania jej powierzchni (zalecany w przypadku wszystkich rur transportujących wodę).

Rury miedziane

Rury do wody z miedzi posiadają właściwości zbliżone do rur stalowych, ale w przeciwieństwie do nich, odznaczają się również unikalnymi cechami, które sprawiają, że nadają się świetnie do wszelkich instalacji hydraulicznych. Dzięki nim są również niezwykle popularne przy konstrukcji sieci CO.

• Zalety – miedziane rury są znacznie lżejsze od stalowych, w porównaniu do nich wykazują się także kilkukrotnie większą trwałością. Co więcej, mogą mieć również mniejszą średnicę przy podobnej przepustowości co grubsze modele stalowe. Rury tego typu są również łatwiejsze w montażu, w zależności od twardości, do ich modelowania i profilowania wystarczy prosta giętarka. Ich największym plusem będzie to, że nie odkłada się w nich kamień i nie poddają się łatwo korozji. Rury te można z łatwością ukryć pod tynkiem lub w listwach przypodłogowych.
• Wady – ze względu na cenę materiałów, miedziana instalacja będzie nawet o kilkadziesiąt procent droższa od stalowej lub plastikowej.

Rury plastikowe

Rury z tworzywa sztucznego to równie popularne rozwiązania, co rury miedziane, z którego chętnie korzystają wszyscy specjaliści zajmujący się instalacją grzewczą. Na rynku znajduje się ogromny wybór rur plastikowych, ale do zastosowań w systemach CO nadaje się tylko ich kilka specyficznych typów, które są odporne na wysoką temperaturę i ciśnienie. Mowa tu o wielowarstwowych rurach typu PEX bądź tych, które są wykonane w całości z polibutylenu (PB). Ich trwałość wynosi nawet pięćdziesiąt lat. Przed montażem musimy również upewnić się, czy posiadają one tzw. barierę antydyfuzyjną. Jest to warstwa ochronna zabezpieczająca przed przenikaniem tlenu do instalacji, który uszkadza grzejniki oraz kotły grzewcze.

• Zalety – rury plastikowe nie ulegają korozji, a w ich środku nie zbiera się kamień. Są zdecydowanie najtańszym rozwiązaniem przy budowie systemu grzewczego, którego dodatkową zaletą jest niezwykła łatwość montażu. Plastikowe rury CO możemy szybko modelować i przycinać według potrzeb, są one też lekkie, co ułatwia ich przenoszenie. Rury plastikowe dobrze trzymają również ciepło, przez co nie potrzebują dodatkowej, grubej izolacji.
• Wady – niezabezpieczone rury plastikowe nie nadaje się do instalacji na zewnątrz budynku, ponieważ światło słoneczne oraz zmienne warunki pogodowe prowadzą do ich przyśpieszonej degradacji.

Autor: Michał Kułakowski