Data publikacji:

Jak zrobić uziemienie w starej instalacji? Poradnik

Welding copper ground wire on ground rod.
W większości starszych i nieremontowanych od dawana budynków istniejąca w nich instalacja elektryczna pozbawiona jest uziemienia. W przypadku ich przebudowy i modernizacji bardzo często ze względów bezpieczeństwa decydujemy na położenie przewodów uziemiających. W artykule tłumaczymy, jakie funkcje spełnia uziemienie, a także co trzeba wiedzieć przed jego założeniem. 

Czym jest uziemienie? Skąd wziąć uziemienie?

Uziemienie to istotna część instalacji elektrycznej, która dosłownie łączy ją z ziemią, odprowadzając nadmierną ilość ładunków elektrycznych, których obecność jest skutkiem awarii lub niespodziewanych skoków i zmian napięcia. Uziemiona instalacja chroni przed porażeniem prądem w przypadku uszkodzonych urządzeń. W nieuziemionej instalacji po dotknięciu wadliwego sprzętu prąd przepływa przez ciało z ogromną prędkością w poszukiwaniu neutralnego medium rozpraszającego jego ładunek. W uziemionej instalacji ryzyko tego rodzaju zjawiska jest znacznie mniejsze. 
Czytaj również: Zerowanie gniazdka
Uziemienie zmniejsza również prawdopodobieństwo wystąpienia pożaru na skutek uszkodzenia kabli lub urządzeń podłączonych do sieci zasilającej. Równocześnie chroni też sprzęt elektryczny przed niespodziewanymi przepięciami.

Jak rozpoznajemy przewody uziemienia?

Przewody uziemiające w instalacji domowej rozpoznajemy dzięki charakterystycznej osłonce w kolorze zielono-żółtym.

Czy mam uziemienie? Jak rozpoznać brak uziemienia w instalacji elektrycznej?

Najprostszym sposobem na sprawdzenie tego, czy domowa instalacja została uziemiona, jest zajrzenie do puszki z przewodami elektrycznymi i przekonanie się, czy są w niej trzy przewody, w tym ten oznaczony zielono-żółtym kolorem.
W wypadku istnienia uziemienia, elektryk przy użyciu specjalnych narzędzi pomiarowych może określić to, czy zachowuje się ono poprawnie lub jest wystarczające do potrzeb domu. 

Jak zrobić uziemienie w starej instalacji elektrycznej?

Na początek warto zaznaczyć, że obecność uziemienia nie jest obowiązkowym elementem instalacji elektrycznej w domu. Oznacza to, że pozbawiony go budynek nadal spełnia wszystkie normy i przepisy bezpieczeństwa. Pomijając jego kwestię, narażamy się jednak na problemy – niektórzy producenci urządzeń AGD i RTV, a także pieców, kotłów lub bojlerów zasilanych energia elektryczną, odmówią uznania gwarancji w wypadku zajścia awarii wywołanej zmianami napięcia, jeżeli nasza sieć elektryczna nie została uziemiona. Teoretycznie fakt ten może być też wzięty pod uwagę przez ubezpieczyciela chociażby po pożarze wywołanym zwarciem elektrycznym.
W nowo stawianych budynkach główny przewód uziemiający jest doprowadzony bezpośrednio do gruntu i połączony ze specjalnym prętem umieszczonym w tworzonych fundamentach domu, który zostaje następnie zabezpieczony i zalany betonem. Instalacją tego elementu zajmują się fachowcy, a przed jego usadowieniem powinni oni dodatkowo sprawdzić poziom oporu elektrycznego gruntu – powinien on bowiem być odpowiednio dobrany do zasilania w domowej sieci. Kabel uziemiający połączony z ziemią jest podłączony bezpośrednio do skrzynki rozdzielczej domu. 
Zanim zajmiemy się wykonaniem uziemienia, musimy rozpoznać, jaki rodzaj instalacji elektrycznej znajduje się w domu – jest on oznaczony specjalnymi oznaczeniami. W starszych budynkach będzie to najczęściej instalacji typu TN-C, która nie ma normalnego uziemienia. Przewód neutralny jest tutaj połączony z przewodem ochronnym, razem tworzą one tzw. przewód zerowy, określany także skrótem PEN. 
W starym budownictwie spotkamy się również z instalacjami TT, gdzie występują kable neutralne, ale uziemia się je poza skrzynką rozdzielczą, indywidualnie dla urządzeń najbardziej narażonych na zmiany napięcia w sieci. Jest to wiekowe rozwiązanie, bowiem uziemienie łączyło się np. z metalowymi rurami wodociągowymi. Dziś tego rodzaju rozwiązanie nie sprawdza się zupełnie, zwłaszcza w budownictwie wielorodzinnym.
Proces poprawnego uziemienia tych instalacji zazwyczaj polega na kompletnej wymianie wszystkich kabli w domu, wraz z ich gniazdami, co może być dość kosztowne, choć wydatki nie będą tak duże, jeżeli równocześnie przeprowadzamy generalny remont budynku. Aby zapewnić maksymalne bezpieczeństwo, pracę powinni wykonywać tutaj wykwalifikowani specjaliści. Osoby bez doświadczenia powinny unikać wykonywania tego typu zadań.
Następnym krokiem jest przygotowanie klasycznego uziemienia poprzez doprowadzenie właściwego kabla do ziemi. Ponieważ nie możemy usunąć fundamentów, najpopularniejszym sposobem jest wykonanie tzw. uziemienia otokowego. Polega ono na solidnym osadzeniu w ziemi pręta, drutu lub metalowej taśmy. Elementy te umieszczamy w wykopanym otworze o głębokości ok. 60 centymetrów, który powinien znaleźć się minimalnie jeden metr od ściany budynku. Bierzemy tutaj również pod uwagę średnią głębokość przemarzania gruntu – jeżeli jest on wysoka, wykop powinien być głębszy. 
Zwróćmy uwagę na to, że otworu nie robimy w losowym miejscu – jego pozycja musi być poprzedzona zapoznaniem się z planami działki. Może bowiem okazać się, że uziemienie znajdzie się np. w pobliżu przebiegających pod ziemią rur i innych przewodów instalacyjnych lub telekomunikacyjnych. Rozładowanie napięcia w ich sąsiedztwie może więc być przyczyną dalszych awarii. Uziemienie tego typu łączy się przy pomocy solidnej metalowej taśmy z piorunochronem. 
Zdjęcie: Envato Elements