Data publikacji:
Grab - pielęgnacja, odmiany, wymagania, jaka ziemia?
Grab (łac. Carpinus) to rodzaj drzew i krzewów, które spokrewnione są z brzozami. Graby występują powszechnie na całej półkuli i rosną w klimacie umiarkowanym w Azji, Ameryce Północnej oraz całej Europie. W naszym kraju w naturze spotykamy wyłącznie grab pospolity, inne gatunki rośliny znajdziemy natomiast w przydomowych ogrodach i na działkach. Najwięcej gatunków grabów wywodzi się ze wschodniej Azji. Graby cieszą się sporą popularnością wśród ogrodników i często wykorzystywane są przez nich do tworzenia ozdobnych żywopłotów. Są one również cenione ze względu na bardzo twarde i wysokiej jakości drewno.
Grab – wygląd
Graby wschodnie i pospolite, dorastają najczęściej maksymalnie do ok. 30 metrów wysokości. Reszta gatunków rzadko kiedy jednak osiąga więcej niż 10-15 metrów, a wiele z nich przyjmuje wyłącznie postać kilkumetrowych krzewów, bez względu na warunki w jakich rosną. Graby rosną bardzo powoli. Dla przykładu, gatunek pospolity w wieku 10 lat osiągnie średnio ok. 1,5 metra wysokości. W Polsce graby dożywają do około 120-150 lat.
Kora grabów ma popielaty lub szary kolor z gładką fakturą. Bardzo często pojawiają się na niej bardzo wyraźnie zaznaczone pionowe jasne pasy, nadające drzewu dodatkowego uroku. Korona drzewa jest gęsta i bardzo rozłożysta, a gałęzie dobrze znoszą przycinanie i formowanie.
Liście grabów mają eliptyczny lub jajowaty kształt, ząbkowane brzegi oraz bardzo widoczne boczne nerwy ułożone w charakterystyczną harmonijkę, która wyróżnia drzew na tle innych gatunków. U najmniejszych gatunków listki osiągają maksymalnie 5 centymetrów długości, w największych blisko 30 centymetrów. Jesienią liście zmieniają kolor na żółty i brązowy.
Grab – kwitnienie
Graby kwitną w maju. Kwiatostany pojawiają się na gałęziach wraz z nowymi liśćmi, męskie przyjmują postać zwisających kotek pokrytych podsadkami, w których znajdują się kwiaty składające się wyłącznie z trzech pręcików. Kwiaty żeńskie mają formę kłosków i występują parami. Drzewo jest wiatropylne. Graby owocują jesienią (w okresie od września do października), orzeszki drzewa tworzą duże i zwisające owocostany. Wraz z dojrzewaniem zmieniają kolor z zielonego na brązowy. Pojedyncze orzeszki zespojone są z trójklapowymi skrzydełkami, pozwalającymi podróżować nasionom wraz z wiatrem.
Grab – pielęgnacja i wymagania
Graby świetnie radzą sobie w polskim klimacie i rosną bez większych problemów w całej Polsce. Drzewo może mieć problemy jedynie w wysokich partiach gór oraz na terenach podmokłych. Większość gatunków oraz odmian nie wymaga więc szczególnej uwagi podczas hodowli oraz przesadzania. Nieco większą uwagę musimy poświęcić drzewu, gdy stanowi ono fragment żywopłotu.
Środowisko życia grabu
Graby rosną w klimacie umiarkowanym, radzą więc sobie zarówno w gorące lata, jak i w śnieżne zimy. Nie straszne są im nawet mocne przymrozki oraz silny wiatr. W przypadku przedłużających się susz i upałów specjaliści zalecają jednak regularne nawadniania i podlewanie. Ze względu na swoją naturę, graby rozwijają się także w mocno zacienionych miejscach, co wyróżnia je na tle wielu innych popularnych drzew liściastych. Dla optymalnego wzrostu zalecane są jednak w pełni nasłonecznione stanowiska. Graby charakteryzują się także bardzo dobrą odpornością na wszelkiego rodzaju szkodniki oraz choroby i infekcje grzybiczne. Posadzimy je również na niezanieczyszczonych terenach poprzemysłowych oraz w gęsto zaludnionych terenach miejskich.
Grab: jaka ziemia?
Graby preferują średnio wilgotną i próchniczą glebę o odczynie zasadowym.
Jak przesadzać grab?
Grab w formie sadzonek można sadzić w całym okresie wegetacyjnym rośliny, z wyłączeniem wczesnej wiosny i jesieni, kiedy przy gruncie występują znaczące przymrozki. Gatunki przeznaczone na żywopłot sadzimy z pojemników/doniczek przez cały rok. Zwykłe drzewka przesadzamy z miejsca na miejsce wyłącznie jesienią lub wiosną, gdy są one pozbawione żywych liści.
Pojedyncze drzewa sadzimy w dość dużym dystansie od innych roślin, zapewniając im w ten sposób maksymalną ilość światła oraz miejsca na rozwój. Tworząc grabowy żywopłot sadzonki umieszczamy z kolei w jednej linii, zazwyczaj w odległości ok. 30 centymetrów. Pamiętajmy, by zaraz po tym przyciąć je wszystkie do tej samej wysokości, najczęściej ok. 30-40 centymetrów.
Grab jako żywopłot
Jeżeli planujemy grabowy żywopłot musimy zadbać o regularne podlewanie rośliny oraz jej nawożenie, co pozwoli na jak najbardziej intensywny rozrost liści i gałęzi. Pędy rośliny przycinamy co najmniej trzy razy do roku. Przy dobrej opiece grabie tworzą bardzo gęsty i intensywnie zielony żywopłot, który będzie ozdobą każdej działki lub ogrodu.
Grab – odmiany
W Polsce sięgamy zazwyczaj po różne odmiany rodzimego grabu pospolitego. Wśród nich może wymienić między innymi:
Grab pospolity Albert Beeckman – drzewa o kolumnowej formie z wąskimi koronami, świetnie uzupełnią aranżację wielu ogrodów lub ozdobią alejki chodniki.
Grab pospolity Quercifolia – lubiana odmiana z unikalnymi wąskimi liśćmi podobnymi do dębu.
Grab pospolity Fastigiata – drzewa o stożkowatym kształcie.
Grab pospolity Columnaris – drzewa w kolumnowej formie, z bardzo szerokimi koronami.
Polecamy:
Jaką wybrać wędzarnię elektryczną? Kompletny poradnik
2025-04-24
Wędzarnia do małego ogrodu – jaką wybrać?
2025-04-24
Jaki materac do spania wybrać? Kompletny poradnik
2025-04-21
Jaki materac 140/200 sprawdzi się najlepiej? Kompletny przewodnik
2025-04-17
Więcej miejsca na naczynia. Oto Whirlpool MaxiSpace z trzecim koszem na miski i wysokie szklanki [art. spons.]
2025-04-15
Raclette – co to jest?
2025-04-14
Autor: Michał Kułakowski