Jak dbać o paprotkę?
Paprocie to wdzięczne rośliny doniczkowe, na których temat krąży wiele błędnych przekonań i mitów. Przez jednych uważane są za mało wymagające, a przez innych za trudne w domowej uprawie i kapryśne. Paprocie swoim pięknym i zdrowym wyglądem rekompensują starania swoich właścicieli. W toku ewolucji zdołały opanować przeróżne siedliska, czemu więc nie miałyby zasiedlić naszych domów? Jak dbać o paprotkę?
Paprotka — odmiany
W uprawie domowej spotykamy przeróżne rodzaje paprotek. Warto poznać najczęściej spotykane odmiany paprotki, miejsca ich pochodzenia i wymagania, żeby wiedzieć, jak dbać o paprotkę, którą zaprosiliśmy na stałe do swojego mieszkania. Uprawiane w domach rodzaje paprotki w środowisku naturalnym występują w dolnych partiach wilgotnych lasów lub w koronach drzew (epifity), a do najczęściej spotykanych należą:
-
1. Nerczyłusk wyniosły (Nephrolepis exaltata) to najpopularniejszy gatunek paprotki o pierzastych liściach, których długość może sięgać 80 cm. Nazwa rodzajowa (nefrolepis, nerczyłusk) pochodzi od nerkowatych zawijek na spodniej stronie liścia, które okrywają kupki zarodni. Paproć ta pochodzi z tropikalnych lasów Ameryki, a w kwiaciarniach możemy spotkać kilka jej odmian.
2. Zanokcica gniazdowa (Asplenium nidus) to paproć pochodząca z południowej i wschodnie Azji o długich, szerokich lancetowatych i pomarszczonych liściach, które z wierzchu są błyszczące, a od spodu matowe. Paproć w warunkach domowych dorasta do około pół metra wysokości.
3. Niekropień klinowaty, Adiantum klinowate (Adiantum raddianum) z rodziny orliczkowatych, pochodzi z Ameryki Południowej, ale został zaciągnięty również do tropikalnych lasów Azji Południowo-Wschodniej. Ma drobne pierzaste liście z delikatnymi, klinowatymi listkami.
4. Ciemnotka okrągłolistna (Pteris quadriaurita) to kolejny gatunek z rodziny orliczkowatych. Pochodzi z Południowej Azji i Australii. Jej delikatne, pierzaste liście składają się z okrągłych listków. 5. Orliczka kreteńska (Pteris cretica) jest popularna w basenie Morza Śródziemnego oraz w Ameryce Środkowej. Ma długoogonkowe nieparzysto-pierzaście złożone liście składające się z kilku dużych listków. Występuje w dwóch odmianach (jedna ma listki białe z zieloną obwódka, a druga jednolicie zielone).
6. Flebodium złociste (Phlebodium aureum) zawdzięcza swoją nazwę kłączu, które pokrywają złote łuski. Ma długoogonkowe, pojedynczo pierzaste liście, o zróżnicowanym kształcie, które mogą osiągać ponad 1 m długości i barwę od jasnozielonej po turkusową. Roślina pochodzi z regionu Karaibów.
7. Płaskla łosie rogi (Platycerium) to epifit (roślina rosnąca w koronach drzew) występujący od Półwyspu Malajskiego po północne wybrzeża Australii. Tę oryginalną paproć spotykamy najczęściej w wiszących doniczkach wypełnionych korą.
Paprotki — jak dbać o te rośliny?
Dla domowej paprotki trzeba wybrać optymalne stanowisko. Musimy zwrócić uwagę na jej indywidualne potrzeby związane z dostępem światła, wilgotnością i temperaturą powietrza, podlewaniem i nawożeniem oraz podłożem.
Wybieramy stanowisko dla naszej paprotki
Większość gatunków paproci w naturze występuje w cienistych i wilgotnych lasach tropikalnych, gdzie dociera mniejsza ilość światła i światło jest rozproszone. Ustawienie doniczki z paprotką na parapecie okiennym i wystawienie jej na bezpośrednie działanie promieni słonecznych może jej zaszkodzić. Dla paprotki wybieramy stanowisko, do którego dociera światło rozproszone, a więc miejsce, gdzie inne rośliny doniczkowe czują się źle. Jeżeli ustawiamy je na parapecie okiennym, to niech to będzie ekspozycja północna lub wschodnia, a nie południowa, gdyż ryzykujemy poparzenie delikatnych listków paproci i przesuszenie kłącza. Paprotki nie lubią przeciągów, dotykania, wycinania i trącania liści.
Temperatura i wilgotność powietrza
Paprotkom bardzo odpowiada temperatura pokojowa, czyli od 18 do 24°C, ale zimą w ogrzewanych pomieszczeniach niebezpiecznie spada wilgotność powietrza. Jeżeli nie dysponujemy nawilżaczem, można paprotki przenieść do pomieszczeń o większej wilgotności np. do łazienki. Bardzo wrażliwe na suche powietrze są orliczka kreteńska, zanokcica gniazdowa i łosie rogi, natomiast centralne ogrzewanie lepiej zniesie nefrolepis. Z tego względu paproci nie należy umieszczać w pobliżu kaloryferów i urządzeń, które nagrzewają się podczas pracy. Pamiętajmy, że nawet niewielki wzrost temperatury powoduje spadek wilgotności względnej.
Podłoże dla paproci
W naturalnych warunkach paprocie rosną na podłożu bogatym w humus (próchnicę), lekko kwaśnym (pH 5-6), wilgotnym, ale przepuszczalnym. Podczas sadzenia paprotki w doniczce musimy zadbać o wyłożenie dna drenem (np. keramzytem), a na nim umieścić ziemię próchniczą z dodatkiem kwaśnego torfu. W sklepach ogrodniczych bez problemu kupimy gotowe podłoże dla paproci. Inne wymagania mają paprocie epifity, które nie potrzebują gleby (łosie rogi w naturalnych warunkach rosną przyczepione do kory drzew).
Paprotka — podlewanie
Paprocie lubią regularne podlewanie. Jak często podlewamy paprotkę? Tak, żeby podłoże nie było zbyt suche ani nadmiernie wilgotne, bo to nie są rośliny bagienne. Niedobór wilgoci będzie powodował przesuszenie kłącza i zamieranie rośliny, natomiast nadmiar może być przyczyną chorób pleśniowych. W okresie jesienno-zimowym, gdy wegetacja jest wolniejsza, zmniejszamy częstotliwość podlewania. Jak podlewać paprotkę? Paprotkę powinniśmy podlewać wodą miękką, przefiltrowaną (może być przegotowana) o temperaturze pokojowej. Ponadto można im od czasu do czasu ostrożnie spryskiwać liście (zwłaszcza dotyczy to łosich rogów).
Jak pielęgnować paprotkę? Nawożenie
Możemy wykorzystać dedykowane nawozy do paprotek lub roślin o ozdobnych liściach i dawkować zgodnie z zaleceniami co dwa tygodnie. Paprotki nie wolno przekarmić — zbyt częste stosowanie nawozów grozi przenawożeniem. Przy pielęgnacji paprotki polecane jest podlewanie rośliny herbatą. Chłodny napar z czarnej, niesłodzonej herbaty pobudza paprotkę do wzrostu i korzystnie wpływa na intensywność barwy liści. Fusy z herbaty można stosować jako nawóz, który dzięki zawartości garbników przyspiesza tworzenie próchnicy z resztek organicznych.
Czy obcinać pędy u paprotki?
Paprocie od czasu do czasu wypuszczają korzenie powietrzne, zwane popularnie wąsami. Niektórzy polecają obcinanie wąsów paprotki ze względów estetycznych, inni przeciwstawiają się temu, twierdząc, że paprotka zmarnieje, jak się ją pozbawi tych wąsów. Wąsy, czyli korzenie oddechowe, wspomagają wymianę gazową rośliny i wspierają rozwój systemu korzeniowego paproci kosztem osłabienia rozwoju liści. Ilość dwutlenku węgla, jaką paprocie pobierają poprzez liście, jest wystarczająca dla prawidłowego rozwoju, więc można te wąsy obcinać bez szkody dla paprotki.
Jak dbać o paprotkę, której liście żółkną?
Dlaczego paprotka usycha?
Najpierw trzeba zdiagnozować przyczyny, mogą nimi być:
- przesuszenie podłoża i bryły korzeniowej (liście robią się słomkowe i się sypią), • nadmierne przelanie (końcówki listków brązowieją),
- ustawienie paprotki w nasłonecznionym miejscu, w pobliżu kaloryfera lub klimatyzatora,
- wysoka temperatura powietrza i niska wilgotność względna powietrza,
- źle wybrany moment przesadzenia paprotki,
- stres związany ze zmianą miejsca lub częstym dotykaniem.
Jak uratować paprotkę?
Po rozpoznaniu przyczyny usuwamy wszystkie suche i porażone liście, przywracamy odpowiednią temperaturę i podlewanie (w przypadku przelania trzeba spulchnić podłoże bez uszkodzenia korzeni, przesuszyć podłoże i zaaplikować środek grzybobójczy). W tym czasie rezygnujemy z nawożenia. Trzeba pamiętać o tym, że paprotka, która ma mniej liści, ma też mniejsze zapotrzebowanie na wodę. W okresie jesienno-zimowym można dać paprotce odpocząć, umieszczając ją w chłodniejszym pomieszczeniu.
Przesadzanie paprotki
Paprotkę przesadzamy na wiosnę do doniczki większej o jeden rozmiar i tylko wtedy, gdy bryła korzeniowa wystaje ponad doniczkę, a korzenie są poprzerastane i wychodzą otworami na spodzie doniczki. Przy przesadzaniu trzeba uważać, żeby nie uszkodzić korzeni oraz nie rozbić bryły korzeniowej. Przy okazji można paprotkę rozmnożyć przez podział. Paprocie wytwarzają tzw. rozetki, czyli nowe stożki wzrostu. Możemy je oddzielić od bryły korzeniowej i posadzić w małej doniczce. Po przesadzeniu wstrzymujemy się z nawożeniem na kilka tygodni.
Podobne artykuły:
Wysokość biurka. Jak obliczyć wymiary do wzrostu?
2022-12-29
Jak odpowietrzyć grzejnik?
2022-09-20
Malowanie mebli – kompleksowy poradnik
2022-08-21
Stół na Wielkanoc – jak powinien wyglądać stół na Wielkanoc?
2022-03-31
Kuchnia na wymiar. Ile kosztuje? O czym pamiętać?
2022-02-01
Blue Monday 2025. Kiedy wypada. Co to jest? Domowe sposoby
2022-01-13
Sztuczna kontra naturalna – jaką choinkę wybrać?
2021-12-02
Malowanie płytek ceramicznych - wszystko, co musisz o tym wiedzieć
2021-11-18
DIY - Kolorowe przyciski do papieru na Dzień Ojca
2021-06-15
Najlepsze kwiaty zwisające na balkon. Które wybrać?
2021-05-11