Najważniejsze zasady ergonomii w kuchni

Odpowiednio urządzona kuchnia sprawia, że codzienne przygotowywanie potraw staje się łatwe i przyjemne. Pomieszczenie powinno być podzielone na strefy, w których wykonuje się poszczególne kroki podczas gotowania. Jakie są najważniejsze zasady ergonomii w kuchni? Sprawdź w artykule!

Polecamy: Ile kosztuje kuchnia na wymiar?

Ergonomiczna kuchnia – najważniejsze zasady

Kuchnia to miejsce w domu, w którym spędza się mnóstwo czasu. To tutaj często koncentruje się życie rodzinne i towarzyskie. W kuchni przyrządzamy potrawy, jemy śniadanie, obiad i kolację.

Dlatego właśnie odpowiednia organizacja tego pomieszczenia jest kwestią kluczową. Przestrzeganie zasad ergonomii w kuchni sprawi, że gotowanie stanie się prawdziwą przyjemnością.

Sprawdź również, jak urządzić nowoczesną kuchnię.

Ergonomia w kuchni – trójkąt roboczy

Ergonomiczna kuchnia powinna być urządzona według zasady trójkąta roboczego. Co to oznacza? Przygotowywanie potraw składa się z kilku kroków wykonywanych w odpowiedniej kolejności. Miejsca, w których wykonuje się poszczególne prace, wyznaczają wierzchołki oraz boki trójkąta.

Wierzchołki trójkąta roboczego w kuchni tworzą:

• strefa przechowywania – lodówka, zamrażarka, spiżarnia, szafki i szuflady,
• strefa zmywania i sprzątania – kosz na śmieci, zlewozmywak i/lub zmywarka,
• strefa gotowania – kuchenka, piekarnik i mikrofalówka.

Natomiast bokami pomiędzy trzema wierzchołkami trójkąta są blaty robocze, na których przygotowuje się potrawy.

Trzy wierzchołki trójkąta powinny być umiejscowione w kuchni w odpowiedniej kolejności. Najpierw należy umieścić lodówkę i ewentualnie spiżarnię – z tych miejsc wyjmuje się produkty służące do przygotowywania potraw. Dlatego też lodówka zazwyczaj znajduje się zaraz przy wejściu do pomieszczenia. Szafki kuchenne powinny się znajdować w pobliżu lodówki. Mogą być umiejscowione nad lub pod blatami roboczymi.

W następnej kolejności jest strefa zmywania i sprzątania. Powinna znajdować się niedaleko lodówki i szafek, za blatami roboczymi. To dlatego właśnie kosze na śmieci zazwyczaj umiejscowione są pod zlewem. Obok zlewu ustaw suszarkę na naczynia, pojemnik na płyn oraz szafkę na środki czystości.

Ostatnim wierzchołkiem trójkąta jest strefa gotowania. Gdy już wyjmiesz produkty z lodówki, umyjesz je, pokroisz i obierzesz, możesz wrzucić je do garnka, na patelnię lub do piekarnika. Poszczególne strefy w ergonomicznej kuchni nie mogą być zbytnio oddalone od siebie. Kolejne etapy przyrządzania potraw powinny przebiegać płynnie i sprawnie.

Blaty robocze powinny znajdować się pomiędzy wierzchołkami trójkąta. Na pierwszych dwóch blatach przebiega krojenie i obieranie produktów spożywczych. Natomiast na ostatnim blacie powinno być miejsce do odstawienia garnków i patelni z gotowymi potrawami.

Dlatego najlepiej, gdy są one wykonane z kamienia, tak aby nie zostały zniszczone przez gorące naczynia. Jeśli bardziej podobają ci się drewniane blaty, zainwestuj w specjalne podkładki pod garnki i patelnie, które zabezpieczą drewno przed uszkodzeniami.

Ergonomia w kuchni – odległości

Urządzając ergonomiczną kuchnię, pamiętaj o zachowaniu odpowiednich odległości. Przy wejściu do pomieszczenia powinna znajdować się lodówka. Tutaj po prostu wybierz model, który zmieści się do twojej kuchni i który będzie jak najbardziej odpowiadał twoim potrzebom.

Pierwszy blat roboczy powinien mieć długość co najmniej 30-40 cm, natomiast główny blat roboczy – 60-120 cm. Ostatni mały blat pomocniczy może mieć 30-40 cm. Umiejscowienie kolejnych wierzchołków i boków trójkąta zależy od sposobu aranżacji kuchni. Poniżej opisujemy poszczególne modele.

Kuchnia jednorzędowa to najmniej optymalne rozwiązanie, jednak w małych mieszkaniach często jest jedyną możliwą opcją. W takiej kuchni liczy się każdy skrawek miejsca. Najlepiej, żeby za blatem roboczym umiejscowiony był zlew lub zmywarka, a 80-90 cm od niego – kuchenka lub płyta grzewcza. Między nimi należy ustawić główny blat roboczy.

Kuchnia dwurzędowa składa się z szafek i urządzeń umieszczonych równoległe po dwóch stronach pomieszczenia. Poszczególne strony kuchni powinny znajdować się od siebie w odległości 90-120 cm. Po jednej stronie należy umieścić lodówkę i długi blat roboczy, po drugiej zaś szafki, zlew, kuchenkę i drugi blat.

Kuchnia w kształcie litery U oraz kuchnia w kształcie litery G to dwa najbardziej optymalne rozwiązania. W pomieszczeniach tego typu lodówka, kuchenka, zlew i blaty robocze umieszczone są w jednym ciągu, dzięki czemu praca przebiega naprawdę płynnie.

Jeśli w twojej kuchni znajduje się okno, umieść pod nim blat roboczy. Dzięki temu będzie on dobrze doświetlony, ponadto krojenie warzyw czy zagniatanie ciasta będzie znacznie przyjemniejsze w jasnym, słonecznym świetle.

Ergonomia w kuchni z wyspą

Kolejnym popularnym rozwiązaniem jest kuchnia w kształcie litery G, czyli tzw. wyspa kuchenna. Opcja ta świetnie sprawdzi się w dużych mieszkaniach. Urządzając wyspę, stosuj się do tych samych zasad, co w przypadku kuchni innego typu – zarówno jeśli chodzi o kolejność poszczególnych stref, jak i odległości między nimi.

Ergonomia w kuchni – wymiary

Jakie wymiary powinny mieć poszczególne sprzęty i meble w ergonomicznej kuchni? Blat kuchenny powinien znajdować się na wysokości ok. 90 cm. Jeśli chodzi o szafki, najczęściej używane produkty trzymaj na półkach umieszczonych w zasięgu twojego wzroku. Natomiast rzadziej używane naczynia i artykuły możesz włożyć do szafek znajdujących się bardzo wysoko lub bardzo nisko.

Kuchenkę lub płytę grzewczą umieść na wysokości ok. 60-70 cm, a szafki zawieś na wysokości ok. 60 cm od blatu roboczego. Pamiętaj o zachowywaniu porządku w szufladach i szafkach. Artykuły sypkie trzymaj w słoikach i plastikowych pojemnikach, garnki umieść na obrotowych półkach lub w głębokich szufladach.

Zadbaj również o dobre oświetlenie poszczególnych stref kuchni. Ma to znaczenie szczególnie w przypadku blatów roboczych. Stosuj się do powyższych zasad, a codzienna praca w kuchni stanie się o wiele przyjemniejsza!